نگاهی به سخنان دکتر سونا سارلی در دیدار با استاندار

.
دکتر‌سونای‌سارلی، زبان‌رسای زنان‌ترکمن

✍عظیم قرنجیک،تحلیل‌گر فرهنگی- اجتماعی

🔸️زنان در جامعه ایرانی بالاخص زنان ترکمن در این خطه از میهن،  از سال‌های دور تا امروز، به دنبال استیفای حقوق از دست رفته خود بودند و هستند. حقوقی که در جامعه ای مردسالاری نهادینه شده در آن، راه بازپس‌‌گیری هر آنچه به نام مطالبات زنان بود را مسدود کرده بود. از  سالیانی چند است  شاهد این  هستیم که زنان ترکمن، بسان دیگر زنان و جوانان کشور به دنبال برابری در حقوق انسانی خود هستند. ولی کمتر صدایی از آنان شنیده می شد و کمتر فریادی در گوش متولیان امور طنین می انداخت.
🔸️اینک در این برهه از زمان این صدای ناشنیده زنان ترکمن، از دل و زبان بانوی جوان ترکمن، دکتر سونای سارلی ، شنیده شد و حق طلبی ایشان در کمتر از دو دقیقه حاضرین در مجلس را  به وجد آورده و به  تحسین واداشت.
می دانیم که، درجامعه ترکمن در حوزه اشتغال، زنان بسیاری با تبعیض گسترده روبه‌رو هستند. نرخ بیکاری زنان ترکمن در ایران و بی ثبات‌کاری آنان بسیار بالاست. بسیاری از زنان و دختران ترکمن، که از دانشگاه ها فارغ‌التحصیل می شوند امکان پیدا کردن شغل را ندارند. بسیاری از زنانی که در سن اشتغال قرار دارند، مجبورند به دلایل مختلف از جمله محدودیت‌هایی که برای شان وجود دارد و نیز بحران‌های اقتصادی و سوءمدیریت ها به مشاغل غیررسمی روی بیاورند. زنان بیشماری در بازارهای کار غیررسمی اشتغال دارند. تعداد زیادی از زنان با وجود تحصیلات بالا نه تنها در مناصب مدیریتی به کار گرفته نشده اند، بلکه، ناچارند به مشاغل پست تن بدهند، اخیرا زنانی را می بینیم که در کنار جاده هایی که به شهرو روستاهای ترکمن صحرا منتهی می شود از فرط تنگدستی برای امرار معاش خود و افراد خانواده شان به پخت غذاهای سنتی و چکدرمه فروشی روی آورده اند و یا بسیاری  از زنان مجبورند در مشاغل خدماتی پایین و دون شان خود مشغول باشند.
🔸️با اینکه از تریبون‌ها دائما تکرار می کنند که زن کرامت دارد، اما در عمل به هیچ‌وجه چنین چیزی عملا عیان و آشکار نیست. این مسئله مختص زنان هم نیست. بسیاری از گروه‌های اجتماعی دیگر نیز اعم از معلمان، کارگران و بازنشستگان نیز، به صور مختلف این تحقیر و نادیده‌ گرفته ‌شدنِ عمیق را حس می کنند. زنان ترکمن،در حقیقت بسان دیگر زنان ایران ، دارند چیزی را فریاد می زنند که در بسیاری از نقاط ایران و جهان، زنان و مردان بیشماری با آن احساس همدلی می کنند و آن ، همانا گستردگی تبعیض‌های جنسیتی و قومیتی است.
🔸️امروز سونا سارلی،  سکوت زنان ترکمن را شکست، و با دو دقیقه سخن حق طلبانه  خود، بابی را گشود و آگاهی جدیدی را نسبت به وضعیت زنان در جامعه ترکمن پدید آورد، و این  که جامعه ایران ، خصوصا مسئولین استان ، بایستی زنان ترکمن را دریابند و به توانمندی های آنان ایمان داشته باشند.
امیدواریم این آگاهی و درک و دریافت  به مسئولین استانی و کشوری تسری پیدا کرده، باعث شود  نوعی همدلی نسبت به آنچه زنان در ایران تجربه می کنند به وجود  بیاید، و مطالبات به حق  آنان را پاسخگو باشند. آری زنان ترکمن همچون بسیاری از زنان و جوانان جامعه ایران  هنوز دارند برای حقوق اولیه خود و حداقل‌ها مبارزه می کنند، و این نشان از آن دارد که نگاه‌شان به حقوق انسانی خود وسیع‌تر شده است.
🔸️البته نباید فراموش کرد که یکی از دلایل نادیده گرفته شدن حقوق اولیه زنان بالاخص در جامعه ترکمن، سلب امکان، از هر نوع سازماندهی گروهی و تشکل یابی توسط زنان بوده است. هر تحولی در جامعه بدون سازماندهی امکان تحقق نمی یابد، و این ضرورتی انکارناپذیر در جامعه ترکمن نیز هست.
به زبان دیگر خواسته‌ها و مطالبات زنان ترکمن که در دو کلام سونا سارلی نمود پیدا کرده بود، و تنها  نوک قله ی مطالبات زنان ترکمن در آن دو کلام نمایان شد،  اگر به شکل عملی بخواهد محقق شوند، نیاز به تشکل یابی و همگرایی بیشتر در میان فعالان فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی دارد. در بستر تشکل یابی ها است که امکان انتقال تجارب و انباشت اندوخته ها میسر می گردد.
🔸️البته مساله زنان هیچ‌گاه به‌طور جداگانه اولویت حکومت و دولت‌ها در ایران نبوده است. الان این خواسته، تبدیل به مهم‌ترین موضوع روز شده است.  حکومت برای این خواسته زنان و جوانان باید چاره‌ای بیاندیشد. اینکه زنان پیشرو هستند، مترقی ترین خواسته‌ها از زبان زنان بیرون می آید و مهم‌ترین جلوه‌ها و مترقی ترین کنش‌ها را از زنان می بینیم، لازم است که پاسخ دولت و حکومت هم متناسب با خواسته ها و مطالبات آنان باشد و بدور از تصلب و فروبستگی ، در صدد درک مطالبات زنان بربیایند.
🔸️شجاعت و جسارت از ویژگی هایی است که برای این نسل جوان برمی شمرند. این ویژگی امروز در سونای ترکمن  تجلی پیدا کرده، و این خود چقدر می تواند برای  نسل جوان و زنان ترکمن راهگشا باشد تا در جهت نیل به مطالبات و اهداف‌شان کار کنند