ملا امینی فر: رحیم خیوه لی آرزو داشت دولت کلاس موسیقی سنتی دایر کند
پایگاه خبری اولکامیز – لطیف ایزدی : در بین عاشقان موسیقی سنتی ترکمنی شاید کسی نباشد که حاج ملا امینی فر معروف به ملا کبابی را نشناسد. مغازه وی در قلب شهر آق قلا قرار دارد و محل آمد و شد و حضور سبز هنرمندان ترکمن صحراست. ملا کبابی را بخاطر تسلط و آگاهی از ظرائف و پیشینه موسیقی سنتی ترکمن می توان در این زمینه کارشناس به حساب آورد. به مناسبت وفات خلیفه رحیم خیوه لی گفنگویی با وی انجام دادیم که در پی می آید :
س – استاد بفرمایید با رحیم خیوه لی از چه سالهایی رابطه دوستی و آشنایی دارید؟
با سلام و عرض ادب . من تقریبا از سال ۵۹-۶۰ با خالیپا رحیم خیوه لی آشنایی و رابطه دوستی دارم .
س – رحیم خیوه لی چه خدمتی به موسیقی ترکمنی کرد؟
استاد رحیم خیوه لی خدمات ارزنده ای به موسیقی ترکمنی کردند . حضور در عروسی ها و جشنواره ها ی موسیقی سنتی در تهران و دیگر شهرها به مناسبتهای مختلفی مانند دهه فجر و هفته دفاع مفدس. ازجمله شاگردان زیادی را در موسیقی ترکمن تربیت کردند مانند : خواننده برجسته رحیم آتا – مرحوم سراج الدین اودک -مرحوم ابوبکر گری -عبدلله مصطفایی -عبدالوهاب اودک و فرزند برومندش مأنه گری در کمانچه و دوتار خوب کار کردند و خیلی های دیگه -الان حضور ذهن ندارم .
س – از ویژگی های هنری رحیم خیوه لی و سبک اجرایش صحبت کنید ؟
از ویژگیهای سبک خالیپا رحیم. میتوان سبک یموت-گوکلان و. آخال- تکه میتوان نام برد. و اگر ضرورت میشد در سبکهای دیگر مثل سبک دامنه هم کار میکردند . و از باخشیهای صاحب نام مانند ساخی جبار -اورازگلدی – حانگلدی آنامراد. و مأنه غارایف بیشتر میخواندند . ود در سبک یموت-گوکلان خصوصا در شاخه اترک و گرگان از هنرمند نامدار دوردی طریک بیشتر میخواندند. چون شاگرد استاد. دوردی طریک میباشد و از استادان اولیه ایشان میتوان خالیپا آنا اراز گری و دأدجان زبرجد را هم میتوان نام برد.
س- مغازه شما محل آمد و شد هنرمندان می باشد آیا رحیم خیوه لی هم به دکان شما می آمد؟
بله استاد رحیم خیوه لی وقتی گذرش به شهر آق قلا می افتاد سری به من میزدند . زیاد میامدند. گاهی هم منزل حاج بهمن سقر با هنرمندان دیگرنشست و برخاست داشتیم.
س – فقدان رحیم خیوه لی چه آسیبی به موسیقی سنتی ترکمن وارد کرد ؟
فقدان رحیم خیوه لی. معلوم است که به موسیقی ما لطمه میزند . مگر ما در ترکمنصحرا چند نفرمثل خالیپا رحیم خیوه لی داریم. به انگشتان یکدست ما هم نمیرسد باغشی رحیم خدمت زیادی به هنر موسیقی کردند . شاگردان زیادی از او تقلید میکردند.
س – مهمترین دغدغه هنرمندانی چون رحیم خیوه لی در هنر موسیقی چه بود؟
مهمترین دغدغه باغشی رحیم خیولی. تخصیص امکانات از طرف دولت و بیمه کردن باغشیها و اهل هنر موسیقی و افتتاح کلاسهای آموزش موسیقی بطوریکه با شهریه کم بتوانند از علاقمندان ثبت نام کنند . این امر هم با همکاری و حمایت اداره ارشاد میسر میگردد. اهمیت صدا و سیما به موسیقی سنتی. و پخش کامل سازها و اوازهای ترکمنی که جوانان را به فرا گرفتن تحریک میکند.
س – مهمترین مشکلات هنرمندانی چون رحیم خیوه لی در زندگی چه بود ؟
از مهمترین مشکلات هنرمندانی مثل بخشی رحیم خیوه لی داشتن حقوق مانند کشور ترکمنستان . چون اینطور هنرمندان در فصل پاییز و زمستان هیچ درآمدی ندارند و بیکار میمانند .و همیشه آرزو داشت دولت کلاسی برای موسیقی سنتی دایر میکرد.تا در فصل بیکاری مشغول و مایه دلگرمیشان باشند.
س – چه خاطره ای از استاد خیوه لی دارید؟
با استاد رحیم خاطرات زیادی دارم. از اوایل انقلاب با ایشان افتخار آشنایی دارم -چون حسین محمد دوگونچی در همسایگی ما به بخشی رحیم خیلی ارادت داشتند و در ترقی ایشان زحمات زیادی کشیدند.اوقاتی که در عروسی ها برنامه داشتند بیشتر باهم بودم .
س – سخن آخر؟
خدا رحمتش کند -بهشت برین جایگاهش باشد. او ازجمله ذاکرین بود. اورا در اواخر عمرش درخانه پیری شاهده بودم که دست بیعت میداد.
منبع – روزنامه گلشن مهر سه شنبه ۱۵ مهر ۹۹ ویژه نامه استاد رحیم خیوه لی
www.ulkamiz.ir