در باره نبرد قلعه گؤک‌تپه
پایگاه خبری اولکامیز- استاد آنا دردی عنصری *: این روز‌ها در ایام سالگشت نبرد قلعه گؤک‌تپه بسر می‌بریم. نبردی که به‌رغم پایداری شجاعانه‌ی مدافعان قلعه با قتل‌عام وحشیانه‌ی مدافعان و مردم عادی پایانی فاجعه‌بار داشت.
🔺 جنگ گؤک‌تپه در واقعیت امر تقابل دو جبهه‌ی کاملا نابرابر و متفاوت بود.
🔺در یک‌سو، جبهه‌ی روس قرار داشت که متعلق به جامعه‌ای نیمه‌مدرن بود.و به تبع آن صاحب تمامی امکانات و استعدادهای آن اعم از وحدت سیاسی، ساخت سیاسی متمرکز، قوه‌ی قهریه‌ی مسلح و مجهز و انضباط نظامی و متکی بر تجربه جنگ‌های کلاسیک.
🔺در سوی دیگر ، جبهه‌ی ترکمن قرار داشت که جامعه‌ای فئودالی – عشیرتی بود. و به اقتضای آن ، بی‌بهره ازوحدت سیاسی و نیروی نظامی منضبط و عاری از سلاح و تجهیزات جنگی مدرن. اما مستظهر به روحیه سلحشوری و قهرمانی و خلق حماسه.
🔺 با چنین آرایشی ، روشن بود که سرنوشت نهایی جنگ چگونه رقم خواهد خورد.اینجاست که پرسش‌هایی از این دست ذهن مرا مشغول می‌کند که :
— آیا وقوع جنگ اجتناب‌ناپذیر بود؟
— آیا به طریقی امکان جلوگیری از جنگ وجود نداشت ؟
— آیا امکان مذاکره بین طرفین متخاصم وجود نداشت ؟
— آیا جنگ تنها راهِ پیشِ‌رو بود ؟
— آیا گزینه‌ی مذاکره و تلاش برای انعقاد قرارداد صلح و فیصله‌ی شرائط جنگی و پیشگیری از خونریزی بیشتر وجود نداشت ؟
— اساسا آیا تصمیم < جنگ > و مقاومت تا پای جان تصمیم درستی بود ؟
— چرا سران ترکمن به‌رغم مخالفت برخی دیگر تصمیم به ادامه‌ی جنگ گرفتند ؟
🔺 پاسخ به این پرسش‌ها نیازمند:
۱ – دوری از احساسات ملی‌گرایانه‌ی افراطی
۲ – دوری از پیش‌فرض‌های مغرضانه و یکجانبه
۳ – صداقت و وفاداری به فاکت‌های تاریخی
۴ – اشراف به روش تحقیق تاریخی
۵ – بررسی همه‌جانبه‌ی مسأله
و…. دارد. تا نظر و دیدگاه دوستان چه باشد!
* نویسنده و مورخ
www.ulakmiz.ir
