پایگاه خبری اولکامیز – به قلم محمد خوجه*:
در رسانه‌های مجازی و اجتماعی می بینیم و می شنویم که برخی می گویند و می نویسند که” دین من انسانیت است ” یا تصور برخی بر این است که انسانیت بهتریت دین است و آن را با شعار به ظاهر زیبا با ژست شیک مدرن تبلیغ میکنند و به خورد مردم میدهند بدون اینکه بدانند انسانیت را از کجا آموخته اند؟ و بدون اینکه بدانند که دین اسلام و قران کریم در مورد نیکی کردن و آراستگی فضایل اخلاقی؛ مبرا بودن رذایل اخلاقی و انسانیت چه میگوید؟!
این اسلام و قرآن است که میگوید: اسراف نکنید(سوره اسرا ایه ۲۶) این دین اسلام وقران میگوید: هرگز (در کار دیگران) تجسس نکنید وغیبت نکنید ( حجرات ایه ۱۲) قران و دین اسلام است که میگوید: راستگو باشید و دروغ نگوید(سوره احزاب ایه ۷۰ و نحل آیات ۱۱۵و۱۱۶) این دین اسلام است که برای انسان حقیقتی ثابت قائل است که از ان به فطرت یاد میکند:”پس حق جویانه و مخلصانه به طور مستقیم بسوی دین پاک اسلام روی آور این فطرت الهی است که خداوند مردم را بر اساس ان افریده است پیروی کن که هیچ دگرگونی در آفرینش مخلوقات خدا نیست این دین استوار و پایدار حق، لیکن بیشتر مردم نمیدانند”( سوره روم ایه ۳۰)
این دین اسلام و قران است که؛ هم به چگونگی پیدایش انسان و هم به سئوال “باید به کجا رفت” پاسخ گفته است علاوه بر آن به عوامل رشد انسان و هدف از رشد انسان بیان کرده و فلسفه و راز آفرینش را نیز جواب داده است و بر لزوم رابطه آفریدگار خویش و لزوم ارتباط خود و دیگران وجامعه مطرح وسخن گفته است.
این دین اسلام است که به علم ، آگاهی و تعقل ارزش قائل شد(سوره زمر ایه ۹و سوره مجادله ایه ۱) ارزش علم و دانش همین بس که نخستین ایاتی که به پیامبر اکرم ص نازل شد سخن از علم و دانش است(سوره علق ایات ۱_۴) اسلام و قران است که گفت : علت سقوط بسیار از تبهکاران نداشتن علم و اگاهی است (سوره ملک ایه ۱۰)
این دین اسلام بود که زن و مرد را از نگاه مدنی مساوی اعلام کرد. این دین اسلام است که به زیبایی و آراسته بودن استفاده از زینت ها و نعمت پاک و طیب زندگی تاکید و سفارش کرد (سوره اعراف ۳۱و۳۲) این دین اسلام است که گفت: در سلام کردن پیشقدم باشید.” هرگاه کسی به شما سلام کرد پاسخ آن را بهتر آن بدهید یا لااقل به همان گونه پاسخ گویید”( سوره نساء ایه ۸۶ )
این دین اسلام است که گفت در خانواده بزرگ اسلام همه باهم برابر و برادرند “همان مومنان با هم برادرند”( سوره حجرات ایه ۱۰)این دین اسلام است که گفت: هیچ کس را اجبار نکنید که مسلمان شود( بقره ایه ۲۵۶ ) این دین اسلام و قران است که میگوید: به بنی آدم کرامت دادیم. قران و دین اسلام است که گفت: اگر محبت و لطفی کردید طلبکار نباشید(سوره الانسان ایه ۹) این دین اسلام است که گفت : خود را بی عیب نشمارید و خودستانی نکنید( سوره نجم ایه ۳۲) دین اسلام است که گفت: نجات دادن یک بی گناه به مانند نجات تمام بشریت است و کشتن یک نفر بی گناه به مانند کشتن تمام بشریت است (سوره مائده ایه ۳۲)
این دین اسلام و قران است که میگوید: فقرا را اطعام دهید (سوره حج ایه۳۶) به اموال یتیم نزدیک نشوید( نساء ایه۳۶ ) ربا نخورید( بقره ایه ۲۷۸و۲۷۹) کم فروشی نکنید(سوره هودایه۴ و سوره مطفضن آیات ۱-۷) در معامله فریب ندهید(سوره انعام ایه۱۵۲) انفاق کنید (بقره ایه ۲۶۱و بقره ایه ۲۱۵ و بقره ایه ۲۷۲) این دین اسلام و قران کریم است که میگوید: به انسان سفارش کردیم که به پدر ومادر خود نیکی کنید(سوره عنکبوت آیه ۸ )
قران ودین اسلام گفت: به پدر و مادر حتی اف مگو به انان پرخاش مکن و با انها سخن شایسته بگوی ( اسراء ایه۲۳) قران ودین اسلام است که گفت:متکبر ومغرور نباشید “روی خود را از مردم به تکبر برمگردان ودر زمین با تکبر ومغروانه راه مرو زیرا خداوند متکبر و فخرفروشی را دوست ندارد”(سوره لقمان آیه ۱۸) دین اسلام است که گفت: فروتن قدم بردارید( فرقان ایه۶۳ ) خوش بیان باشید حتی با جاهلان و بی ادبان.( سوره فرقان ایه ۶۳)
دین اسلام و قران است که گفت: امانت دار و خوش قول باشید (مؤمنون آیه ۸) این دین اسلام و قران است که میگوید: نسبت به هم گمان بد نبرید و از بسیاری از گمان ها بپرهیزید( نور آیه ۱۲ و حجرات ایه۱۲)دین اسلام است که گفت:اگر دشمنان طلب صلح کرد قبول کنید (انفال ایه ۶۱) دین اسلام و قران است که گفت: عفو وگذشت داشته باشید(شوری ایه ۴۰)دین اسلام است که گفت: به همسایگان و نزدیکان احسان ونیکی کنید( نساء ایه۳۶) و این قران ودین اسلام است که گفت:با مردم به زبان خوش سخن بگوئید( بقره ۸۳)
این دین اسلام و قرآن است که گفت:مشورت کنید (سوره ال عمران ایه ۱۵۹ شوری ایه ۳۸)قران و دین اسلام است که گفت:به عهد و قراردادها و وعده ها خود وفادار و پایبندباشید ( سوره مائده ۱) این دین اسلام وقران است که گفت: یکدیگر مسخره نکنید و یکدیگر را مورد طعن وعیب‌جویی قرار ندهید و همدیگر با القاب زشت و ناپسند یادنکنیدو صدا نزنید( سوره حجرات ایه ۱۱)
این دین اسلام بود که زنده به گور کردن دختران نوزاد را ممنوع کرد.این دین اسلام است که گفت: برده را آزاد کنید( بقره ایه ۱۷۷) این دین اسلام بود که ازار نرساندن به حیوانات و رعایت حقوق حیوانات را توصیه و سفارش کرداین دین اسلام بود که صله رحم را تاکید سفارش کرد و دستور کمک به نیازمندان و زکات را داد( بقره ایه ۱۱۰ و بقره ایه ۴۳)
این دین اسلام بود که حق رای به زنان داد وحقوق مدنی زن مرد را تساوی اعلام کرد. این دین است که انسان را از پیروی هوای نفس باز می‌دارد” وهرکس که به خدا تمسک جوید قطعا به راه راست هدایت شده است”( ال عمران ایه ۱۰ ) این قران ودین اسلام است که راه صحیح و برتر را به انسان نشان میدهد وانسان را هدایت میکند تا انسان تصمیمات درستی بگیرد.”بی شک این قرآن به راهی که ان استوارترین راه هاست هدایت میکند” (سوره الاسرا ایه ۹ )
این دین اسلام بودکه قسط و عدالت برپا ساخت وگفت :عدالت کنید ” ای کسانی که ایمان اورده اید برای خدا( هرکاری فردی واجتماعی ) برای خدا استوار و پایدار بوده وبه عدالت وقسط گواه و شهادت دهید البته نباید دشمنی گروهی شما را بر آن دارد که عدالت نکنید عدالت کنید که آن به تقوا نزدیک تر است از خدا بترسید که البته خدا انچه انجام میدهد آگاه است (سوره المائده ۸) قران ودین اسلام است که میگوید : اسراف نکنید (سوره اعراف ایه۳۱) جواب بدی را با خوبی بدهید( سوره فصلت ایه ۳۴) متحد شوید وپراکنده نشوید (سوره ال عمران ایه ۱۰۳)
این دین اسلام است که گفت: میان دو برادر خود را صلح و آشتی دهید.( حجرات ایه ۱۰ ) در اینجا نمی توان همه توصیه ها و دستورات قران کریم و دین اسلام واحادیث نبوی را مطرح و بیان کرد که خود یک تحقیق وکتاب جداگانه ومستقل می‌طلبد به همین دلیل در اینجا به همان چند تا ایات قران کریم مذکور که دلالت دارد به انسانیت و نیز نشان از انسان بودن و اخلاقمدار بودن و جایگاه بالایی که خداوند برای انسان در نظر گرفته بسنده میکنیم.
این ایات قران کریم حقایق عالی را با چنان زیبایی؛ پرمعنا و خارق العاده ها بیان و توصیف میکند که هرگز نمی توان نظیر و مانندی بر آن یافت و سه عنصر و اصول مهم اعتقاد؛ اخلاق و اعمال در این ایات مطرح گردیده است و بر ان تاکید، توصیه و اهتمام قرار گرفته است پس با توجه آنچه گفته شده از ایات قران کریم و احادیث نبوی اصل انسانیت در دین است و انسانیت از دین جدا نیست. اما باز بعضی ها ژست روشنفکری میگیرند میگویند: دین من انسانیت است یا بهترین دین انسانیت است این افراد از حقایق ناآگاه و غافل اند وحقایق را درک نکردند به قول مولانا: “دل که گوش کر و گنگ از آفتی است / که پذیرایی دم و تعلیم نیست ” یعنی گوش بر بستن بر حقایق محروم کردن خود از آموختن و نشانه ی بیماری بودن است…در صورتی که خداوند متعال همه انسان ها را مکلف به علم اموزی و عمل بر طبق علم و دین کرد وهم تعلیمات خود را با فرستادن پیامبران به انان رساند تا به انسانیت برساند.
والله تبارک و تعالی در خیلی از ایات قران فرموده است که شما گمراه بودید و من انسان را از گمراهی و تاریکی بسوی راستی و نور هدایت کردم برای راهنما وهدایت و آگاهی شما از خودتان پیامبرانی فرستادم و کتاب نازل کردم تا آگاه شوید و هدایت شوید. بدین گونه الله تبارک و تعالی هم انسان ها را مکلف به علم اموزی و عمل بر طبق علم کرد و هم تعلیمات خود را با فرستادن پیامبران بر انها رساند تا دیگر بهانه وعذری برای کسی نباشد و هم در قیامت برای کسی عذری نباشد. سرتاسر دین اسلام آدم را به انسانیت دعوت میکند ودین اسلام آمد تا انسان ؛ اگاه شود وهدایت شود و اگاهی های اولیه را وسعت دهد جهت دار کند و خود اگاهی انسانی خود را نسبت به همه جهانیان و انسانها ومخلوقات خداوند منان رشد دهد و نیکی ومهرورزی کند
این قران واسلام است که سعی در رشد وشکوفا ساختن خودآگاهی انسانی دارند پیامبر گرامی اسلام” ص” مظهر اعلای این خودآگاهی انسانی بود.مدعیان انسانیت گرایان و کسانی که میگویند دین من انسانیت است ویامی‌گویندبهترین دین انسانیت است میخواهند که دین اسلام را طبق چهارچوب ها فکری و ذهنی خود تعریف کنند هر چیزی که مطابق ان نباشد رد کنند و کناربگذارنند در حالی که قران و سنت تعیین کننده چهارچوب درست وغلط است و مهم دیدگاه وحی خدا است و او تعیین میکند چه چیز خوب و درست است و چه چیز بد و غلط است و باید ها و نباید ها را دین تعیین میکند فرمان خدا چنین است که هرچیزی اراده کند تنها به ان میگوید: موجود باش! آن بی درنگ موجود میشود(سوره یس ایه۸۲ )
خدا خالق است او مبدا است معاد و بازگشت نیز بسوی اوست. پس اوست که باید هدایت کند و از این رو فرمود: دین نزد خدا اسلام است و هیچ دین دیگر پذیرفته نیست و هر کس جز اسلام دینی اختیار کند و می طلبد هرگز از او پذیرفته نیست و او در اخرت از زیانکاران است” ( سوره ال عمران ایه ۸۵)
آخرین دین خدا دین اسلام است قرآن نیز دین اسلام را کامل ترین دین و به عنوان خاتم ادیان الهی معرفی میکند. بنابراین اگر صحیح و درست به آیات قران کریم و احادیث نبوی و روایات أهل بیت ع بنگریم این نکته را خواهیم یافت که هیچ مکتب و دینی کامل ترین و جامعیت دین اسلام ندارد پس این دین اسلام امد انسانیت را یاد داد ودین اسلام در ارتباط با زندگی فردی و اجتماعی نیز توصیه ها و مقررات جامع و کامل تر و آداب و سنن جامع تری ارائه داده است .
بدون تردید عمل به این آداب و دستورات قران؛ فرهنگ برادری و صمیمت و انسانیت را ترویج و روابط انسانی اسلامی و اخلاقی را استحکام می بخشد. تنها چیزی که میتواند گرایشات انسان را کنترل کند و انسان را به کمال حقیقی ، منطقی محکم سوق دهد فقط تنها دین اسلام است. بی تردید قران کریم زندگی نامه ای است که الله تبارک وتعالی برای ساماندهی زندگانی بشر قرار داده است و چراغ پرفروغی که همیشه و در همه حال راه را به پیروانش نشان میدهد و انها را از تاریکی های ضلالت و جهالت می رهاند” قطعا این قران بشر را به راهی شریعت و ائینی رهبری میکند که استوار و پاینده تر است “(سوره اسرا ایه ۹)
از نگاه قران ؛ اسلام تنها دینی است که همه پیامبران بدان متدین بوده و مردم را به ان دعوت کردند و همه پیامبران امده اند تا دین توحید را برای جهانیان تبیین کنند و مردم را به صراط مستقیم و صراط توحید رهنمون نمایند. یکی از مهمترین رسالت‌های پیامبران نیز پرورش اخلاقی انسان ها و تزکیه وتهذیب جان های مردم بوده است. قرآن هدایتگر مردم از ضلالت و گمراهی به راه راست و سعادت ابدی است هدایتگری قرآن به قشر طبقه خاصی ومعینی اختصاص ندارد محدود به منطقه و سرزمین خاصی نیست بلکه فراگیر همه مردم وهمه قوم و زبان است و هم به دلیل اینکه…. هدی اللناس(این قرآن ) برای همه ی مردمان وسیله هدایت است” سوره بقره آیه ۱۸۵ و به این دلیل که … هذا بلاغ للناس ” این قران پیامی برای عموم مردم است” (سوره‌ابراهیم ایه۵۲)
و همچنین قرآن کریم هدایتگر پرهیزگاران و تقوامداران است خداونددر قران میفرماید:” آن کتاب ( باعظمت) در حقانیت ان هیچ شک وتردیدی راه ندارد و راهنما و هدایتگر پرهیزگاران است( سوره بقره ایه۲)
بنابراین دین اسلام به ما یاد داد که چگونه تعقل وتفکر کنیم دین اسلام به ما یاد داد که انسانیم و ما را به انسانیت دعوت کرد و از ما میخواهد تفکر، تدبیر و گفتار و کردار خود را با ان هماهنگ سازیم .
این دین است که با آموزه هایش عقل ما را صیقل داد و ما را به درجه انسانیت رهنمون کرد قرآن و دین اسلام از انسان میخواهد که تامل ، تفکر و تدبر کند، یاد بگیرد ،تلاش کند و محیط خود را اصلاح کند و خود را توسعه دهد. خداوند در قرآن سوره طه ایه ۱۲۳ میفرماید : “هرکس از هدایت من پیروی کند نه گمراه میشود ونه در رنج خواهد بود .” انسانیت زیر مجموعه دین است و انسانیت در دین اسلام خلاصه شده است.
این دین است که انسانیت را تعریف میکند و راهنمایی میکند تا چه کار باید کرد و چه اعمال انجام داد تا به انسانیت برسید. بنابراین یگانه مرجع انسانیت در دین است و دین اسلام دین کامل و جامع ، جهانی و جاودانه است برای همه مسائل انسان دستورالعمل دارد و همه نیازها ، اقتضائات و گرایش ها و امیال ادمی را مد نظر داشته و دارد و برای هریک نسخه زندگی ارائه داده است و نیازهای انسان را در بستر زمان با تمام تحولاتش پاسخگو ست و حامل برنامه هدایت نهایی است که جوابگویی همه نیازهای بشر حال و اینده بوده وهست.
پس دین اسلام هم خواستار دینی شدن انسان است وهم دینی انسانی است. بنابراین انسانیت را در قرآن کریم و احادیث وسیره نبوی جستجو کنید و معنی و مفهوم قران را یاد بگیرید و بفهمید و مطابق ان زندگی کنید و ماهیت وحقیقت قران کریم را به خوبی بشناسید و به ان عمل کنید تا سعادت دنیا واخرت نصیبتان گردد پس اگر دستورات دین وقران کریم را به صورت دقیق وکامل اجرا و عمل شود و کار اخلاقی و نیک صرفا برای خشنودی و رضایت الله تبارک وتعالی انجام گرفته باشد انسانیت هم حاصل ومحقق میشود. بنابراین انسانیت از دین جدا نیست و اصل انسانیت در دین اسلام است و انسانیت را از دین اسلام بیاموزید و یاد بگیرید.
*عضو شورای نویسندگان اولکامیز
www.ulkamiz.ir
