بررسی ویژگی هنرهای نمایشی در نشست ۱۷۶ جمعیت مختومقلی کلاله + تصاویر
پایگاه خبری اولکامیز – گزارش ازحاجی محمد خدری: جمعیت فرهنگی هنری کلاله نشست ۱۷۶خود را به بررسی ویژگیهای مختلف هنرهای نمایشی (زبان ، ادبیات و هنر) اختصاص داده است. در این جلسه که با حضور جمعی از اساتید، محققین، و علاقمندان در سالن اداره فرهنگ و ارشاداسلامی کلاله برگزار شده بود ، استاد عبدالحکیم بهرامی کارشناس هنرهای نمایشی به تشریح و تحلیل عرصه های مختلف زبان ، ادبیات و هنر پرداخت.
قبل از بیان مطالب مطرح شده از سوی کارشناس برنامه، به خلاصه ای از فعالیت های هنری نمایشی او در سالهای گذشته می پردازیم.
حکیم بهرامی به عنوان نمایشنامه نویس، کارگردان تئاتر، فیلنامه نویس و بازیگرتئاتر و تلویزیون فعالیت ارزنده ای در کارنامه خود دارد. وی همچنین دارای مدرک کارشناسی تئاترازدانشگاه آنکارا (ترکیه) نیز می باشد. وی متولد سال ۱۳۳۶ در گنبدکاووس است و سالهای نوجوانی را علاوه بر تحصیل با علاقمندی به نویسندگی و بازیگری را با علاقمندی پیگیری می کرد. در سال ۱۳۵۲ برای اولین بار بازی در نمایشنامه “شب” در سطح شهر به روی صحنه رفته و پس از آن در نمایش های متعدد بومی همچون “سنت” ، “اورال” و “قاراچوین” ایفای نقش کرد. در اوایل جوانی نمایشنامه ای تحت عنوان “شهر فرنگ” نوشته ، کارگردانی ، بازی و در سطح مدارس اجرا کرده است.
در سال ۱۳۵۸ برای ادامه تحصیل به ترکیه رفته وضمن کسب مدرک کارشناسی تئاترازدانشگاه آنکارا ، دوره های مختلف بازیگری و کارگردانی راهم گذرانده است. پس از بازگشت از ترکیه مدتی در تهران اقامت کرده و طی این مدت در نمایشنامه ای بنام “آدمها و آهوان” به عنوان نوازنده ترکمن و مشاور فولکلوریک به روی صحنه تئاتر رفته است. سپس در نمایشنامه ای بنام پرندگان دریایی بازی کرده که در تئاتر محراب تهران به اجرا در آمده است.
اولین مجری طرح همایش اقوام ، ویژه مردم ترکمن بود که درسال ۱۳۷۳ درفرهنگسرای بهمن تهران به اجرا درآمد. درسال ۱۳۷۴با نمایشنامه ” بندی میان شدن تا رفتن ” که نوشته وکار خود وی بود که درششمین جشنواره سراسری تئاترفجرازطرف گنبد شرکت کرد ودرسطوح استانی وکشوری مقام اول راکسب نمود. همین نمایشنامه به ترکمنی نیز ترجمه شده درسال ۱۳۷۵ با حضورخود وی ازطرف گروه صداوسیمای مرکزگرگان به ترکمنستان رفت ودرشهرهای عشق آباد ومرو به روی صحنه رفته ومورداستقبال قرارگرفت.
آخرین کار صحنه ای استاد حکیم بهرامی نمایش “گوراوغلی وبازرگان” نوشته و کارخود وی بود که درسال ۱۳۹۲ درگنبد به روی صحنه رفت و درسال ۹۳ نیز بخشی از آن به ترکمنی ترجمه و در عشق آباد با بازی خود وی اجرا و مورداستقبال قرارگرفت. او درسال ۱۳۹۶ نیز درسریال ۱۳ قسمتی تلویزیونی ترکمنی بنام “یدی” به عنوان نویسنده وبازیگرحضورداشت که همان سال ازصداوسیمای مرکزگلستان پخش شد.
درادامه این نشست ، تماشاچیان وعلاقمندان هنرهای نمایشی که با بخش هایی از کارنامه فعالیت های هنری و نمایشی استاد بهرامی آشنا شده بودند منتظرسخنرانی استاد بودند وی سپس در جایگاه قرار گرفته درباره زبان و پیدایش آن سخنرانی خودرا آغاز کرد. نکته جلب توجه در بیان و تفهیم مطالب هربخش استاد حکیم بهرامی از هنرتئاتر و بیان نمایشی آن بهره می گرفت. که این شیوه با استقبال اساتید و علاقمندان شرکت کننده درنشست ۱۷۶جمعیت مختومقلی کلاله قرار گرفت.
– استاد در آغاز سخنرانی خودرا به موضوع زبان و نقش آن در گویش ها و هنرهای نمایشی پرداخت و اظهار داشت : زبان بطورعام یک وسیله ارتباطی است وازآنجا که سرآغازایجاد دیالوگ بین افراد مختلف است و میتوان ازآن به عنوان سرمنشاء تمدنها یاد نمود
– تصویر، یعنی آنچه که دیده میشود خود زبان است. لذا زبان بی زبانی وزبان اشاره را نیزباید درچارچوب درک وفهم از طریق زبان بشمار آورد.
– هیچ چیزاسمی ندارد. انسان برای تفکیک هرچیزازدیگری روی هرچیزاسم میگذارد تامخاطبش بداند که درموردچه چیزی صحبت میکند. پس میتوانیم بگوییم که انسان بادیدن میآموزد ، نه شنبدن ونه خواندن. واسم گذاری صرفاً برای تفکیک تصاویرمختلف است. معنای دوم دیدن درواقع دیدن درذهن است یعنی همان تصویری که حافظه ارائه میدهد.
انسان درعین حال ازطریق تقلید میآموزد. ازآنجاکه انسان موجودی اجتماعی است،تمام تلاشش درزندگی ، بیان خواستها ، امیالش و افکارش است. تا با دیگران درنقاط مشترک به تفاهم برسد.نقطه برترانسان نسبت به دیگرجانداران قوت تخیل وی است. ادبیات و هنرنیزدرچارچوب زبان قرارمیگیرند.
آقای بهرامی در ادامه به موضوع ادبیات پرداخت و گفت : منظورازادبیات موضوعات مرتبط با ادباست که دغدغه تربیتی دارند.
انسان از دیرباز دغدغه انتقال آموخته های خودبه فرزندانش ودرواقع نسلهای بعدی داشت و میتوان نام آنرا فرهنگ نیز نامید. این موضوعات تربیتی از ژن او ناشی نمیشوند، بلکه مسائلی هستند که وی در طول زندگی کسب کرده ومعتقداست که برای فرزندان وآیندگان راهگشا خواهند بود وادبیات درهمین چارچوب قرارمیگیرد.
نویسندگان وشعرا را میتوان اربابان سخن و واژه ها شمرد. این قشرازانسانها افرادی هستند که اغلب روی زیبایی ونیکی حساسیت دارند وزیباسازی وبهینه نمودند دغدغه ایشان است.
آثار ادبی شعرا ونویسندگان را میتوان به تخم گلها ومیوه ها ودرختان میوه تشبیه نمود که موجب لذت وتقویت روحی افراد جامعه میشوند. آثاربی ارزش نیزبه مثابه علفهایی هستند که بدرد چرا برای حیوانات محسوب میشوند.
– شعرحالت موسیقیایی نثراست. چنانکه موسیقی حالت نظم یافته صداهای مختلف میباشد.
– به اعتقاد من مادران اولین شاعران روی زمین هستند که برای آسوده خوابیدن نوزادهایشان اولین لالایی ها را ساخته اند وفرزندان ایشان ازهمین مادرها زیباگویی راآموخته اند.
– درنتیجه هماهنگی هارمونی درونی ما با هارمونی خارج ازبدنمان است که ازموسیقی لذت میبریم ویا ازآن میگریزیم.
آثارادبی هرنویسنده وشاعر،حتی اگرروی موضوع خاصی هم که باشد ، طعم خود راخواهد داشت ومخاطبین ایشان به همین طعم هاعادت می کنند.
استاد بهرامی در باره هنر و جایگاه آن اظهارداشت :هنردرابتدا با جان گرفتن ادبیات زاده شد. یعنی اشعاروقصه های نوشته شده ازطرف شاعران ونویسندگان تاوقتی که روی کاغذ بودند همانند انسانهای مرده ویا بخواب رفته بودند. هنرمندانی چون بازیگران ویا گویندگان باخوانش درست وحس لازم به این آثارجان بخشیده اند ومیبخشند.
رابطه بین خالق اثرومخاطب آن درصورت مطابق بودن آگاهیهای دوطرف برقرارمی شود یعنی درواقع انسان چنان کامل خلق شده است که همه چیزرا درک میکند ولذا درارائه اثری هنری دراصل حرف تازه ای زده نمیشود و مخاطب فقط آن را به یاد می آورد. چون اگر نداند قاعدتاً نمیتواند با آن اثرارتباط برقرارکند. اگرارتباط برقرارکرده، این بدان معناست که خود ازقبل آنرا میدانسته است.
اجرای چند برنامه در حاشیه نشست۱۷۶ جمعیت مختومقلی کلاله
در نشست ۱۷۶جمعیت فرهنگی هنری کلاله پیش از سخنرانی استاد عبدالحکیم بهرامی ، آقای ارتئق حسین زاده دبیر این تشکل ضمن خیر مقدم به شرکت کنندگان در این مراسم ، طی سخنانی با بیان اینکه ، بیش از ۲۵سال از آغاز فعالیت های جمعیت مختومقلی می گذرد ، اظهارداشت: برگزاری سمینار زبان و ادبیات و تصویب رسم الخط واحد ترکمنی از فعالیت های شاخص این تشکل است.
این سمینار به منظور تدوین و تصویب رسم الخط واحد ترکمنی نخست ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۸۳ به ابتکار جمعیت فرهنگی هنری مختومقلی کلاله سپس خرداد ماه همان سال در بندر ترکمن به میزبانی جمعیت فرهنگی هنری چاووش صحرا تشکیل شد. از سال۱۳۹۵ با رواج تلگرام ، نخستین بار درترکمن صحرا ، گروه تلگرامی ( دل و مدنییت )به مدیریت آقای علی پژمان ، کلاس های مجازی یادگیری اصول زبان ترکمنی با بهره گیری از (رسم الخط مصوب) دایر گردید.
همچنین به منظور فراگیری اصولی زبان ترکمنی و قواعد نوشتاری آن، گروه هایی به ابتکار استاد عبدااله محمدی ، زنده یاد عیدی وکیلی و استاد قاههار صوفی راد تشکیل و فعالیت های خود را گسترش دادند. از سال۱۳۹۶ این کلاس ها بصورت حضوری عمدا در ادارات ارشاد شهرستانها برگزارمی شود که از این طریق دهها معلم زبان ترکمنی تربیت یافت که این حرکت همچنان ادامه دارد.
دبیر جمعیت مختومقلی کلاله در ادامه ، از آقای مهدی برزین از مشتاقان برنامه های این تشکل که در برگزاری این نشست حمایت مالی و معنوی داشت تقدیر و تشکر کرد.
اجرای ۱۷۶- مین نشست جمعیت مختومقلی را “مصطفی نامور” از جوانان عضو این تشکل به عهده داشت . وی در برگزاری نشست ها و سایرمراسم مرتبط با جمعیت تلاش های و جدیت ارزنده ای دارد.
اجرای تک نوازی دوتار همچنین چند ترانه ترکمنی بوسیله ستاربردی نیازی با استقبال گرم شرکت کنندگان در این مراسم قرار گرفت.
سرود ، دکلمه و بازیهای محلی ترکمنی از جمله برنامه هایی بود که از سوی گروه دختران خردسال جمعیت مختومقلی (“ادبیات شفاهی کودکان ترکمن”) در دو گروه (گونش) و (آلتین آی) با مربیگری ارتئق حسین زاده به اجرا درآمد.
یکی ازبخش های این نشست قرائت اشعار شاعران بود که ابتدا “حاج اتوز فرهمندیان” سروده خود را به مناسبت سالگرد میلاد مسعود حضرت محمد(ص) و هفته وحدت قرائت کرد. سپس خانم “مریم زمانی” در توصیف، احترام و جایگاه برتر( قاین انه) سروده خود را به زیبایی قرائت کرد. همچنین در این بخش” غدیر انوری”از شاعران منطقه نیز ، یکی از سروده های خودرا قرائت کرد.
www.ulkamiz.ir
Gadırdan Hekim
قادئردان هونأرلی ییگیت دوستوم! حکیم. سانگا اوزاق یاش، ساغلئق و ایشلرینگیزده باشارجانگلئق دیله یأریس.
تورکمنی اؤورنیش مرکزی نینگ آدئندان
آرنه گلی
سوئد. ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۴