مولانا

پایگاه خبری اولکامیز- کامبیز قجقی نژاد* :
عنوان مولانا: از زبان عربی قرض گرفته شده است و به معنای استاد ما است.
متولد: ۶۲۳ هجری قمری در عصر سلطان محمد خوارزمشاه به دنیا آمد.
زادگاه مولانا: در سرزمین وخش (امروز تاجیکستان) و یا بلخ (افغانستان امروزی) بخش هایی از افغانستان امروزی و تاجیکستان است.
سال وفات: ۶۸۹ هجری قمری.
سن مولانا: ۶۶ سال.
نام پدر: محمد بن حسین خطیبی ملقب به سلطان العلما.
نام مادر: مومنه خاتون.
عصر تاریخی مولانا: عصر قرون وسطی.
در منطقه خوارزمی امپراتوری (بلخ: ۱۲۱۲ و ۱۲۱۳ – ۱۲۱۷. سمرقند: ۱۲۱۲ – ۱۲۱۳ م).
دوره ی سلجوق روم (۱۲۱۷ – ۱۲۱۹ م).
قونیه ترکیه (۱۲۲۸ تا زمان مرگش در سال ۱۲۷۳ م در شهر قونیه بوده است).
کشمکش های سیاسی بین امرا و سلاطین سلسله های مختلف، آسایش را از مردم گرفته بود. هجوم لشکریان مغول و چنگیز به بلخ بود حاکمان مسلمان ترکیه در آن زمان از قدرت نظامی و سیاسی بالایی برخودار بودند و بسیاری از مناطق شبه جزیره ی آناتولی که به امپراتوری روم بیزانس تعلق داشت آنها توسط مسلمانان فتح شده و حاکمان ترکیه آن را کنترل و اداره می کردند به همین علت خانواده ی مولانا به ترکیه رفتند.
کرد تاتار قصد آن اقلام
منهزم گشت لشکر اسلام
شهرهای بزرگ کرد خراب
هست حق را هزار گونه عقاب
تبار مولانا: نسب مولانا از جانب پدر به شجره ی طیبه ی دودمان حضرت محمد (ص) می رسد اما مولانا خود را طفل عشق می خواند پدر و مادر و همه ی نسب ها و پیوندهای خاکی را در مقابل عشق بیهوده می داند و تبار خویش خود را زاده ی عشق می داند و می گوید:
خویش من آنست که از عشق زاد
خوشتر از این خویش و تباریم نیست
آرامگاه مولانا: در شهر قونیه ترکیه است.
مذهب مولانا: تا زمان مرگش در مذهب حنفی بوده است.
قومیت مولانا: ترکمن بوده است مولانا در اشعارش به خاطر وزن شعری از زبان ترکمنی نیز بهره گرفته است.
به مصراع زیر دقت کنید به جای خر؛ به زبان ترکمنی اشک گفته است.
چون تفحص کرد از حال اشک (خر)
شخصیت مولانا: فراتر از مرزهای ملی و قومی و مذهبی است.
ملت عشق از همه دینها جداست
عاشقان را ملت و مذهب خداست
ایرانی ها، ترک ها، افغان ها، تاجیک ها و دیگر مسلمانان آسیای میانه و همچنین مسلمانان از آسیای جنوبی تا حد زیادی میراث معنوی خود را در هفت قرن گذشته مدیون مولانا هستند.
اشعار او به طور گسترده به بسیاری از زبان های زنده ی جهان ترجمه می شود.
بنا به گفته ی پروفسور فرانکلین لوییس؛ مولانا به عنوان شاعر محبوب در آمریکا و ایالات متحده است و او اعتقاد دارد مثنوی معنوی او یکی از ناب ترین افتخارات ادبی ایران و زبان فارسی است.
دوره ی زندگی مولانا: به دو قسمت تقسیم می شود.
۱: مولانای فقیه در مکتب خانه (قبل از دیدار با شمس).
۲: غریبه ای در رهگذر مولانا (مولانای عاشق بعد از دیدار با شمس).
حقیقت از نگاه مولانا: مولانا بعد از دیدار با شمس به کلی تغییر می کند و او اعتقاد دارد که ایمان، کفر، جزوه عرضیات دین است نه جوهر و اصل در این باره می گوید:
کفر و ایمان نیست آنجایی که اوست
زآنکه او مغزست وین دو رنگ و پوست
و ما توفیقی الا بالله.
*کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی.

ww.ulkamiz.ir