تأملی بر یک مطلب

پایگاه خبری اولکامیز – بهمن ماه سال گذشته مطلبی اخلاقی – تربیتی با عنوان « پدر و مادر باغبانانی هستند که جفای خار می‌کشند تا گل بپرورانند » به قلم محمد خوجه عضو شورای نویسندگان رسانه اولکامیز منتشر شده بود. حاجی محمد باغبانی فرهنگی گنبدی در این خصوص مطلبی نوشته اند که در ذیل می خوانید:

در ارتباط با حفظ حرمت والدین اگرچه آیات و روایات واحادیث بسیاری آمده و نیز بزرگان شعر وادب وعلمای دین کتب بسیاری در این خصوص نگاشته اند و با اینکه هیچ اتفاق وعذر وبهانه ای نباید ونمی تواند این وظیفه وتکلیف الهی واخلاقی را از فرزندان سلب کند،اما متأسفانه این نافرمانی از فرامین الهی وعدم پیروی واطاعت از توصیه های انبیا و نصایح بزرگان دین واخلاق از جانب عده ای از اولاد ،نتیجه وناشی از چند دلیل ذیل  می تواند باشد.

۱-بی توجهی یا کم توجهی والدین به تربیت دینی فرزندان.

در این مورد همه شاهد هستید که امروزه والدین به تأمین مایحتاج دنیوی فرزندان احساس مسؤولیت بیشتری می کنند تا تربیت دینی آنان .وبرای تأمین خوراک وپوشاک وهزینه های تحصیل علوم دنیوی ورفاه وتفریح تمام وقت خود رامی گذارند ونهایت تلاش خود را می کنند اما فرزندان خود را برای آموزش قرآن واقامه ی نماز وهمنشینی با علمای دین ومطالعه ی کتب دینی وپایبندی به انجام دیگر تکالیف شرعی تشویق وترغیب نمی کنند .خداوندمی فرماید:وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاهِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا ۖ لَا نَسْأَلُکَ رِزْقًا ۖ نَحْنُ نَرْزُقُکَ ۗ وَالْعَاقِبَهُ لِلتَّقْوَىٰ»: تو اهل بیت خود را به نماز و طاعت خدا امر کن و خود نیز بر نماز و ذکر حق صبور باش، ما از تو روزی (کسی را) نمی‌طلبیم بلکه ما به تو (و دیگران) روزی می‌دهیم، و عاقبت نیکو مخصوص (اهل) پرهیزکاری و تقواست.[طه۱۳۲]

باتوجه به آیه ی فوق دستور به اقامه ی نماز رابه اهل بیت یعنی همسر وفرزندان که پایه واساس تربیت اسلامی است توصیه شده نه رزق وروزی که آن با خداست ووظیفه ی اصلی وتکلیف دینی والدین تربیت فرزندان است پس متوجه می شویم که اکثر والدین در انجام این وظیفه کوتاهی بلکه بی توجهی کرده ومی کنند

۲-عامل دوم عدم حفظ حرمت والدین از جانب فرزندان بی دقتی در انتخاب همسری شایسته و مناسب برای فرزندان خود است. والدین باید سعی بر آن داشته باشند تا عروس یا داماد آینده شان در یک خانواده ی متدین ومؤمن تربیت یافته باشد واجازه ندهند فرزندشان شریک زندگیشان را در کوچه خیابانها وفقط با عنایت به جمال وهیأت ظاهری واخلاق کاذب ظاهری ویا به دلیل داشتن امتیازات مالی وعلمی وشغلی انتخاب کنند چون نوع تربیت خانوادگی عروس وداماد در چگونگی طرز تفکر و اعمال ورفتار همسرشان تأثیر گذار است. اینکه بیشتر فرزندانی که نمی توانند یا نمی خواهند در دوران پیری ویا نیاز حمایت والدینشان از ایشان حمایت کنند وبه قول الله زیر پر وبال خود بگیرند به دلیل مخالفت همسرشان است و معمولاً زوج های جوان در این خصوص تفاهم وتوافق ندارند در نتیجه برای رفع مشکل یا باید از هم جدا شوند ویا خود را برای نگهداری از والدین معذور بدانند.

۳ـ عامل و دلیل سوم طرد والدین از جانب فرزندان روا داشتن بی عدالتی بین فرزندان از طرف والدین است .متأسفانه بسیار مشاهده یا شنیده شده که والدین به دلائل مختلف گاه نامعقول و غیر شرعی بین فرزندان در اظهار محبت یا حمایت مالی تفاوت قائل می شوند ومعمولاً به فرزند ارشد یا اصغر ذکور خانواده توجه وتمایل بیشتری نشان می دهند به امید آنکه در ایام پیری به یکی از آنها تکیه خواهند داد و برای این منظورحتی حق شرعی عده ای از فرزندان از ارث ومیراث یا داده نمی شود ویا مطابق شریعت تقسیم نمی شود.همچنین بسیار دیده وشنیده شده بعد وفات پدر خانواده ،مادر تا خود در قید حیات است حقوق فرزندان را از ارث پدریشان اگرچه بسیار محتاج باشند نمی پردازد واینگونه رفتار ها وعملکرد های غیر شرعی وبایکوت حقوق فرزندان با وجود حرام بودن در بین جوامع امروز بشری به خصوص در میان ترکمن های خودمان بسیار به چشم می خورد که باعث دوری وبی توجهی فرزندان از پدر یا مادر ویا هردو می شود.

۴-دلیل چهارم تحویل نگرفتن والدین در ایام نیاز به حمایت از طرف فرزندان ،اخلاق ورفتار ناشایست والدین (پدریا مادر) با فرزندان یا همسرانشان است .والدین مستبد وخودخواه ومتکبر که عادت به ایراد گرفتن وامرونهی کردن ومدام نق زدن هستند ودر همه ی امور زندگی وتصمیمات فرزندان یا همسرانشان دخالت می کنند وبه هرشکل وترتیبی شده نظر وخواست خود را تحمیل می کنند،قابل تحمل نیستند وهیچکس حتی فرزندان حاضر به ادامه ی زندگی با ایشان در زیر یک سقف نمی شوند.والدینی که انتظار دارند فرزندانشان از آنان نگهداری کنند باید دارای حسن اخلاق باشند وبا زبان خوش ودعاکردن به فرزندان ووهمسرشان انرژی مثبت بدهند وتا جایی که ممکن است در سهولت زندگی وشاد کردن خانواده سهمی داشته باشند واسباب تفرقه ودعوای زوج های جوان را فراهم نکنند وبابت خدمات فرزندان وهمسرانشان کمال تشکر وقدردانی را بنمایند چون پیامبراکرم(ص)فرموده:«من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق»:هرکس از بندگان خدا (بابت لطف و محبت وخدماتشان) تشکر نکند در واقع از خداوند تشکر نکرده است.

۵-عامل پنجم اعراض فرزندان ویا قصور آنان از محبت نسبت به والدین وانجام تکلیف الهی حفظ حرمت ایشان ودر صورت لزوم حمایت مالی وجانی از آنان،می تواند مشکلات اقتصادی وناتوانی در تأمین معیشت خانواده باشد گاه دیده شده پدر خانواده به دلائلی از جمله بیکاری یا معلولیت یا بدهکاری در تأمین مایحتاج خانواده ناتوان است واین وظیفه به گردن همسر(زن) افتاده در این صورت خود فرزندان نیاز به حمایت داشته باشند و به همین دلیل سعی دارند والدین را به دیگر فرزندانشان که وضع مالی بهتری دارند یا از قوای بدنی بیشتری برای نگهداری ازوالدین پیر خودبرخوردارند، پاس بدهند .

دراین صورت اولویت با فرزندانی است که عذری نداشته باشند واگر چنین نکردند والدین حق شکایت از ایشان را دارند چون همانطور که والدین وفرزندان نمی توانند به یکدیگر زکات بدهند به دلیل حق وحقوقی که از مال یکدیگر دارند،درتأمین معیشت نیز نسبت به هم وظیفه ی شرعی دارندو از آنچه خود برخوردارند دیگری را نیز باید برخوردار کنند.

خلاصه ی کلام:عوامل ودلائل دیگری نیز علاوه برآنچه اشاره شد ،حتماً وجود دارد .وکلام آخر طبق حدیثی از پیامبر اکرم(ص)«نگاه کردن به چهره ی والدین عبادت است،»همانطور که فبلاً عرض کردم هیچ عذر وبهانه ای وظیفه ی محبت واحترام به والدین ونگهداری وحمایت مالی وجانی از ایشان را از فرزندان نمی تواندسلب کند وفرزندان را از پاسخگویی به عدم انجام وظیفه معاف کند.«همانا بازگشت آنان به سوى ماست، آن گاه حسابشان بر عهده ماست (غاشیه/۲۵-۲۶).

* این مطلب توسط  آقای مخمی همکار رسانه ای  جهت انتشار در اولکامیز ارسال شده است که از ایشان تشکر می کنیم.

www.ulkamiz.ir