پایگاه خبری اولکامیز- لطیف ایزدی : دو روز از بزرگداشت روز پدر می گذرد در این روز به یادمادنی ، شعری ترکمنی با عنوان ” دأده جان گرک” / ( معنی : ای کاش پدرم بود ) در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در قالب کلیپ و صوت دست به دست شد و نشر وسیعی یافت. سراینده این شعر زیبا و پرمحتوا کسی نبود جز موسی قزلجه. این اتفاق نیکو و ادبی سبب شد تا با این شاعر مهندس و خوش قریحه گفتگویی داشته باشیم و با وی در باب شعر و فرهنگ و ادبیات و زندگی و افکار و اندیشه هایش صحبت کنیم. مصاحبه ی ما را با مهندسی که اهل شعر و ادبیات است در در ذیل می خوانید.
در ابتدای مصاحبه خودتان را برای مخاطبان اولکامیز و دوستداران شعر و ادبیات معرفی کنید؟
بانام و یادخدا موسی قزلجه هستم متولد۱۳۴۷ کارمند . یکی از ادارات آموزشی دولتی گنبد و در رشته مهارت فنی برق شاخه ی صنعتی مشغول تدریس می باشم .
از زادگاهتان روستای قزلجه آق امام بگویید؟
روستای قزلجه ی آق امام جنوبی ترین روستای ترکمن نشین صحرا می باشد که درکیلومترپنج جاده ی آزادشهر – مینودشت استان گلستان واقع شده است .
چند سال است که در گنبد زندگی می کنید ؟
بالای بیست سال
ظرفیت ها و پتانسیل های فرهنگی – ادبی گنبد را چگونه می بینید؟
بدون تردید گنبد از ظرفیت های فرهنگی و ادبی بسیار بالایی برخوردار است که یک مشتاق اهل ادب و هنر جهت ارتقا و سمت و سو بخشیدن به آرمان هایش آن را در تعامل با اساتید بزرگواری که در این شهرساکن هستند بدست می آورد و بعبارتی بعنوان مثال از شاعر محلی به شاعری که مرزها را می نوردد تبدیل می شود . این شهر بسان یک شهر آرمانی ترکمن هاست که دایر کردن خانه ی فرهنگستان و….درآن پاسخگوی خیل مشتاقان اهل ادب و دیگر هنرها خواهدبوکه عنایت خاص مسئولین محترم رامی طلبد.
ارزیابی شما از شعر و ادبیات در دوران پس انقلاب چیست ؟
شاید برای پاسخ دادن به این سوال سن بنده کفایت نکند ولی قفسه های کتابفروشی های انگشت شمار صحرا قطعا بیانگرمیزان رشدوتحول دراین زمینه خواهند بود اما اگر میزان استقبال مردم ازکتاب های ادبی را بخواهیم باگذشته بسنجیم قطعا طاقچه های قدیمی برقفسه های شیک کتاب امروزی پیروز خواهندشد
از تحصیلات تان بگویید در کدام دانشگاه و در چه رشته ای تحصیل نموده اید؟
لیسانس برق قدرت از مرکز تربیت مربی و پژوهش های فنی کرج .
چند سال است به شعر و شاعری می پردازید؟ چه عواملی باعث شد که به دنیای شیرین شعر و ادبیات وارد شوید؟
از دوران کودکی شاهد خواندن کتاب های شعر وداستان های ترکمنی پدرم وبرادرهای بزرگم بوده ام .اسم پدر بنده نوروز بود و شغل شان کشاورزی و اخوی بزرگ حمید که دبیر ادبیات دبیرستان های گنبد بودند و کوچکتر از ایشان احمد می باشند که فعال انتخاباتی و اهل شعر هستند و نامی آشنا برای خیلی ها. و همچنین سومین برادربنده هم با نام رضا اهل شعر و موسیقی بودند. می توان گفت هر دورهمی هایی که در خانواده تشکیل می شد یک نشست ادبی کوچکی بود که نخستین بارقه های ادبی را در من ایجاد کرد . اجتماع خانواده ی خودمان یا نشست مهمان های پدر یا نشست مهمان های برادران بزرگتر همه نشستی ادبی بودند که تأثیرات فراوانی روی من گذاشتند أن وقت ها یعنی دوران ابتدائی حتی ترانه های ترکمنی و فارسی زیادی از حفظ بودم که برای پرکردن دو طرف نوار کاست کافی بود ولی شعر تنها چیزی بود که بدون داشتن وسایل گرانفیمت فقط توسط شنیدن از زبان دیگران و خواندن کتاب می توانستم به آن دست یابم از اینرو اشعار طنز دوستانه ای که بین خودی ها از دوران ابتدائی تا دانشجویی برای سرگرمی می سرودم کم کم حالت جدی به خود گرفت و بعدها بن مایه اشعار طنز و غیر طنزم شد و پرسیدن و خبرگرفتن مداوم دوستان و آشنایان و تشویق آن ها همه عاملی شدند تا به جمع انجمن ادبی میراث گنبد بپیوندم و با دیگر فعالان ادبی و اساتید و پیشکسوتان.گنبد و شهرهای دیگر صحرا آشنا بشوم و کارم را بصورت جدی تر ادامه دهم ازاینرو در پاسخ سوالتان که فرمودید چندسال دراین زمینه کارمی کنید می توانم برایتان بگویم بالای.بیست سال است که اشعار طنز و غیر طنزم شکل جدی بخود گرفته است.
تاکنون چه آثاری منتشر کرده اید؟
کتاب اول که شامل اشعار طنز بوده تحت عنوان ” ارتیردانگ آتسا بۇلیا” به معنی صبح که بدمد به چاپ رسیده که برگرفته از نام یکی از طنزهای پرطرفدار می باشد. کتاب دوم که شامل اشعار اجتماعی و عاشقانه ها و…می باشد در مرحله ی بازنگری جهت برطرف کردن ایرادهای تایپی می باشد که دراولین فرصت جهت چاپ اقدام خواهدشد.
همراهی با شعر و ادبیات در زندگی فردی و اجتماعی شما چه دستاورد و نتایجی داشته است ؟
یکی ازبزرگان اهل ادب تربت جام یکبارکه دریک مهمانی ایشان راملاقات کردم پرسیدند حال شاعرمان چگونه است ببخشیدمن قبل از اینکه مهندس صداتون کنم دلم می خواهدشاعر صداتان کنم و…. اینگونه شدکه وظیفه سنگینی بردوش خوداحساس کنم وهیچ وقت ازاین وظیفه خطیر بواسطه ی گرفتاری های زندگی شانه خالی نکنم . خوشحالم ازعنایت دوستان و مردم عزیز
بیشتر طنز می سرایید یا جدی ؟
قبلا بیشتر طنزبود فعلا کفه ی ترازو بنفع اشعارجدی هست ولی هرچند وقت یکبار درمواقع لزوم شعرطنز ساخته وپرداخته شده ازطریق فضای مجازی به سمع ونظر مردم می رسد.
به نظر شما طنازترین شاعران ادبیات فارسی و ترکمنی چه کسانی هستتند ؟
شاعران بزرگ پارسی زبان از طنزبه دورنبوده انداما وقتی صحبت ازطنزمی شود اشعارعبیدزاکانی ودهخدا وایرج میرزا در ذهنم متبادرمی شود. اشعارطنز ایرج میرزا رادوست دارم و طنز ایچمک کمینه بنده را ازکودکی با شعرطنزآشناکرد ودرحال حاضرهم جناب جمشیدأقچه لی طنزمی سرایند و استادمنصور طبری هم درکناراشعاردیگربه سرودن شعرطنز می پردازند . آقای صالح یاغفورسخایی هم ازطنزپردازان بزرگ صحرا می باشند.
فرق شعر طنز با شعر جدی چیست؟ طنز با هجو چه تفاوتی دارد؟
شاید هرشاعری که شعرجدی می گوید استعدادسرودن شعرطنز رانداشته باشد شعرجدی همانطورکه ازاسمش پیداست جدی بوده ومی توانداجتماعی وطنی وعاشقانه و غیره باشد .اما تفاوت هجو وطنز دراین است که هجو یعنی برشمردن عیب ونقص افراداز روی غرض شخصی به قصدتحقیر و تخریب با زبان و لحنی زننده وبی پرده ودر واقع ضد مدح است. ولی طنز شکل پالایش وتکامل یافته ی هجواست .در طنز غرض اجتماعی وجودداردنه غرض شخصی .
اشعار طنز را بیشتر می پسندید یا جدی ؟ چرا ؟
هردو را. ولی هر وقت ازکتاب شعر طنزی صحبت شده که ندیده باشم خیلی مشتاق شدم تاتهیه کنم.
چه نیازی به شعر و ادبیات هست ؟
ازشعر می توان لذت برد زمان برنیست باخواندن شعرمی توانیم جهان بهتری داشته باشیم درشعرمی توانداندیشه ی شاعر به زبان ساده بیان شودتاهمه ی اقشارجامعه توانایی درک آن راداشته باشند.شعرروان وزبان انسان رالطافت می بخشدوروح را صفاوجلامی دهدو چشمه ی زندگی رادر وجودآدمی می جوشاندوروح انسان باشعر پرورش می یابدباشعرانسان عاشق می شود شعرباعث تقویت قدرت بیان می شودومی تواند ماراوارداجتماع کندودیدیخ زده ی مارانسبت به جهان عوض کند ازاینروشعرلازمه ی زندگی است.
شاعران طنزسرا باید چه خصوصیات و ویژگی هایی داشته باشند ؟
نکته سنج باشد ودرشعر به تبحرخاصی رسیده باشد بعبارتی بتواند خودرا بابه کوچه ی علی چپ زدن و بیان شیرین به در بگویدتا پنجره بشنود تاشعرطنزش تأثیر گذارباشد.
شما مهندس هستید توضیح دهید که آیا شعر و ادبیات با شغل شما رابطه ای دارد؟
خیر . علاقه به دنیای شعر و شاعری باعث شده فقط.به امرآموزش مهارت به مشتاقان فن بسنده کنم وازاین بابت خرسندم.
آخرین کتاب شعری که مطالعه کرده اید چه بوده است ؟
مطالعه کتاب های شعربارمان یاکتب دیگرفرق می کند ونیازی نیست به ترتیب صفحات خوانده شوند این یکی ازمزایای کتاب شعراست. منتهی ازجمله کتاب هایی که اینروزهابیشتر دستم می گیرم گزیده ی غزلیات فارسی حکیم محمدفضولی را می توانم نام ببرم .
الگوی شما در شعر و شاعری چه کسانی بوده اند ؟
کریم قربان نفس . استارت اشعارطنزم بانظیره سازی بااشعار این شاعرنامی شروع شد بعدها اشعارمستقل طنز وغیرطنزم به تدریج سروده شدند. اشعارمختومقلی وملانفس وحافظ دردوران دبیرستان را همیشه می خواندم ودائماتکرار می شدند ومی شوند.
در این روزهایی کرونایی بیشتر به چه می اندیشید ؟
اینکه چنین بلایی دانش بشری را درعصرتکنولوژی به سخره گرفته و زنده ماندمان باوجودرعایت پروتکل های بهداشتی به شانس واگذارشده آزاردهنده است. ان شاالله هرچه زودتراوضاع زندگی مردم جهان به حالت عادی خود برگردد.
سئوال و جواب کوتاه / آقای قزلجه دیدگاه خود را در مورد واژه های زیر به صورت کوتاه در قالب چند کلمه و یا یک جمله بیان کنید؟
روز پدر:
درآن روز هیچ جورابی سوراخ نیست.
زندگی :
باتمام ناملایماتش شیرینه
زن :
در خنده اش موسیقی چشمه ی زندگانی دارد.
مرگ :
نمی ترسم ولی دیرتر بیاد یک شعر هم یک شعره
مختومقلی :
سر مزارش که فاتحه می خوانم یه حسی میگه او که هنوز زنده است.
کرونا :
معنیش تاج هست بیم جان دراو درج است.
دلار :
بعنوان قافیه هم به کارببرم فکرکنم بازم گران تمام بشه
ایران :
مهد دلیران
خنده :
بامداخل زیر خط فقرهم میشه دلیلی بر خنده پیدا کرد.
سال نو :
صائب می گوید : بس که بدمی گذرد زندگی اهل جهان / مردم از عمر چو سالی گذرد عید کنند
سیاست :
من قطاری دیدم سیاست می برد و خالی بود . سهراب
امید :
باقی مانده ای که برابر صفر نیست.
فضای مجازی :
مدیرانش لایق اند.
سخن آخر :
تشکر می کنم ازشما وخوانندگان گرامی که مناعت طبع به خرج دادند وباآرزوی موفقیت روزافزون برای همگان و باامید به فرداهای بهترشما ودنبال کنندگان کانال وزین تان را به خداوندمتعال می سپارم. شاد و پیروز باشید
از صبر و حوصله تان در پاسخگویی به سئوالات سپاسگزارم در پایان مصاحبه با توجه به اینکه به آغاز بهار و نوروز زمان زیادی نداریم شعر ( گؤردۆنگمی باهار گلدی ) سروده مهندس موسی قرلجه را با هم می خوانیم :
ایس ساچئنگ غئزئل گۆللر
اۇینانگ یله سۆممۆللر
یایرانگ ینه بیلبیل لر
سایرانگ اۇوادان هنگلی
دویدونگمی سۇووق چئقدی
گؤردۆنگمی باهار گلدی
گیزله نیپ ، بوقا بوقمانگ
صحرا سرادینگ چئقدانگ
باغلار ینه پئنتئقلانگ
هررنگکده بۇلونگ بللی
دویدونگمی سۇووق چئقدی
گؤردۆنگمی باهارگلدی
گۆل آچدی چیگیلدم لر
ماخمال بۆره نییب دیر یر
ای نرکس جۇغابئم بر
دیدأنگ نه اۆچین نملی
دویدونگمی سۇووق چئقدی
گؤردۆنگمی باهارگلدی
دورلانئپ آقار چشمه
درماندئر سووی تشنأ
مایسالار گیدر سجدأ
بۇلسا دانگ سحر یللی
دویدونگمی سۇووق چئقدی
گؤردۆنگمی باهارگلدی
یایلا سراتسین دیدأنگ
گینگأنگ یایلا دک گینگأنگ
اشتدیم اشتمه دبم دیمأنگ
گلدی اۇل دۆشگۆر دملی
دویدونگمی سۇووق چئقدی
گؤردۆنگمی باهارگلدی
یاغشی ، یاغئتئنگ یاغشی
صحراما دۆشأرناغشی
دوتارئن آلئپ باغشی
آیتیار سحره چنلی
دویدونگمی سۇووق چئقدی
گؤردۆنگمی باهارگلدی
www.ulkamiz.ir
