گفتگو با حاجی محمد باغبانی در مورد وام و ربا

پایگاه خبری اولکامیز- پس از سخنرانی جلال آخوند رجال امام جماعت مسجد قبا در باره وام ،  مطلبی با عنوان « چند نکته با روحانیون » به قلم لطیف ایزدی در اولکامیز منتشر شد. در پی آن همکار فرهنگی اهل رسانه حاج آنه محمد مارامایی با حاجی محمد باغبانی فرهنگی اهل شریعت و مطالعه در خصوص مسئله ربا و وام مصاحبه ای مکتوب انجام داده است که در پی می آید:

سئوال: آقای باغبانی فرق ربا با وام چیست؟ وام هایی که بانک های کشورمان با ۲۰ الی ۲۳ درصد می دهند چیست؟ بعضی ها می گویند بانک کشور اسلامی است حاکمان هم ناظر بانک ها هستند. اگر حرام است چرا‌ جلویشان را نمی‌گیرند؟

پاسخ: مفهوم قرض و وام یکیست . اگر وام یا قرض در باز پس گرفتن با بهره و سود همراه باشد ربا محسوب می شود وگرنه قرض الحسنه است. دولت برای اینکه از وام هایی که می دهد سود ببرد کلاه شرعی به کار می برد و علمای شیعی شیوه ی کار بانک ها را شرعی نمی دانند حتی حوزه های علمیه اعتراض وانتقاد می کنند اما کو گوش شنوا ؟ دولت کار خودش را می کند و مصلحت نظام هم تحت فرمان رهبری کار بانک ها را در این برهه از زمان مصلحت می دانند. در ایران بانکداری اسلامی به معنای واقعی وجود ندارد حتی بانک هایی که قزض الحسنه می دهند اوایل انقلاب بدون سپرده وام می دادند اما اکنون تا سپرده نگذارید وام نمیدهند مگر وام حمایتی دولت باشد مثل وام ازدواج یا فرزند آوری و..

سئوال: به نظر شما آیا این جمله که وام گرفتن درحکم زنا با محارم است درست است؟ چون الان ۹۰ درصد مردم وام مسکن.ماشین.ازدواج و… می گیرند؟

پاسخ : حدیث هست اما صحیح و محکم بودن حدیث را نمی دانم. مردمی که وام می گیرند دو دسته اند یا ناچارند یا حریص. اگر مسلمانان واجبات خود را امثال زکات یا خیرات و صدقات و نیز حق محرومان و سائلان و نزدیکان را بپردازند و یا از اموال خود برای رضای خدا قرض الحسنه بدهند شاید آنهایی که ناچار به گرفتن وام ربایی هستند دیگر لازم نباشد وام بگیرند پس اگر گناهی صورت گرفته غیر مستقیم غیر از وام گیرنده کسانی که از دارایی خود مکلف به حمایت از نیازمندان هستند نیز گنهکار می شوند. اما افراد حریص فقط به خاطر حرص و طمعی که به مال دنیا دارند با هدایت شیطان به حرام خدا تمایل دارند و عده ای از ربا خواران هم چه دولتی وچه غیر دولتی در کمین ایشان نشسته اند بلکه خونشان را بمکند.

سئوال : لطفا در این باره کمی بیشتر توضیح دهید؟

حاج آقا مارامایی در مورد تشبیه رباخواری به زنا با محارم نظر بنده اینست که به همان اندازه زنا با محارم زشت و حرام محسوب شده ربا خواری نیز به همان اندازه زشت و حرام محسوب شده ومرتکب رباخواری به اندازه ی مرتکب زنا کار با محارم گنهکار است همانطور که خداوند غیبت کردن را به عمل زشت و ناپسند خوردن گوشت برادر مرده تشبیه کرده یعنی به همان اندازه که فرد از خوردن گوشت برادر مرده ی خود پرهیز می کند باید به همان اندازه از غیبت کردن از برادر دینی خود پرهیز کند اما حکم رباخواری با زنا محارم یکی نیست ربا خوار وجهی راکه به عنوان سود گرفته باید عیناّ به طرف پس بدهد و در صورت اصرار بر ربا خواری ۷۴ضربه شلاق زده می شود اما زانی یا زانیه که محرم نسبی باشند در صورتی که هر دو به این عمل حرام مایل بوده باشند باید اعدام شوند. پس به ربا خوار نمی شود زناکار گفت.در ضمن حکم وام گیرنده ی ناچار با حکم وام دهنده ی ربا خوار یکی نیست. در قانون ربا خوار جریمه می شود اما وام گیرنده جریمه ندارد اما شرعاً هر دو گنهکار هستند با این تفاوت که میزان گناهشان برابر نیست.

سئوال: اساسا رباخوار به چه کسی می گویند؟

پاسخ: رباخوار به کسی می گویند که وام با بهره می دهد نه وام گیرنده.۹۰درصد مردم وام گیرنده هستند نه وام دهنده.و نیز در قرآن آمده از مال رباخوار کاسته می شود اما به مال صدقه دهنده (ونیزقرض الحسنه دهنده) افزوده می شود.«یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ ۗ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثِیمٍ » خدا ربا را نابود می کند، و صدقات را فزونی می دهد؛ و خدا هیچ ناسپاس بزه کاری را دوست ندارد.[بقره۲۷۶]

www.ulkamiz.ir