چرا استان گلستان سهم کمتری از منابع اعتبارات تملک و هزینه‌ای کشور دارد؟
پایگاه خبری اولکامیز -حاجی گلدی کر؛ معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری گلستان:
مقدمه: استان گلستان با وجود ظرفیت‌های قابل توجه در زمینه‌های کشاورزی، گردشگری، صنایع دستی، و منابع طبیعی، سهم کمتری از اعتبارات تملک دارایی‌ها و بودجه‌های جاری کشور دریافت می‌کند. این مسئله می‌تواند ناشی از عوامل ساختاری، مدیریتی، و حتی اجتماعی باشد. در ادامه به دلایل اصلی این موضوع پرداخته شده است.
دلایل سهم‌بری کم استان گلستان:
۱. شاخص‌های توسعه نامتوازن در سطح ملی
– عدم تعریف جایگاه استراتژیک استان: گلستان به دلیل عدم تمرکز صنایع مادر و نبود زیرساخت‌های بزرگ صنعتی، در اولویت‌های کلان بودجه‌ریزی قرار نمی‌گیرد.
– تمرکزگرایی در توزیع بودجه: نظام بودجه‌ریزی در ایران عمدتاً بر اساس شاخص‌های جمعیتی و موقعیت‌های استراتژیک تعریف می‌شود. استان‌های پرجمعیت یا دارای صنایع استراتژیک، سهم بیشتری از بودجه می‌برند که گلستان در این اولویت‌ها جایگاه بالایی ندارد.
۲. کمبود زیرساخت‌های اولیه و پروژه‌های کلان در استان
– فقدان طرح‌های ملی: در گلستان طرح‌های کلان ملی مانند نیروگاه‌های بزرگ، مناطق ویژه اقتصادی، یا شبکه‌های ریلی گسترده کمتر دیده می‌شود. همین امر باعث کاهش اختصاص اعتبارات تملک دارایی برای این استان شده است.
– ضعف در پروژه‌های زیربنایی: عدم وجود شبکه حمل‌ونقل پیشرفته (نظیر اتوبان‌های سراسری یا بنادر بین‌المللی) و زیرساخت‌های اقتصادی موجب شده است تا گلستان در مقایسه با سایر استان‌ها در جذب بودجه ناکام بماند.
۳. عدم لابی‌گری و ضعف در رایزنی‌های مدیریتی
– کم‌تجربگی در ارائه طرح‌های جامع: مدیران استان نتوانسته‌اند پروژه‌های پیشنهادی خود را به شکلی رقابتی و جذاب ارائه دهند. در مقایسه، برخی استان‌ها با استفاده از مدیران مجرب و مستندات قوی، سهم بیشتری از بودجه دریافت می‌کنند.
– نبود نمایندگان مؤثر در مجلس و دولت: حضور محدود یا کم‌اثر نمایندگان استان گلستان در فرآیندهای تصمیم‌گیری بودجه، یکی دیگر از دلایل سهم‌بری کم استان است.
۴. تکیه بر کشاورزی سنتی و نبود تنوع در اقتصاد منطقه
– تمرکز بر اقتصاد تک‌محصولی: اقتصاد استان بیشتر بر پایه کشاورزی سنتی است که حاشیه سود پایین و بازدهی محدودی دارد. نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی مرتبط با کشاورزی نیز عامل دیگری برای کاهش جذب سرمایه و بودجه است.
– عدم توسعه صنعت و گردشگری: باوجود ظرفیت‌های فراوان در گردشگری و میراث فرهنگی، گلستان تاکنون نتوانسته این مزیت‌ها را به منابع پایدار درآمدی تبدیل کند.
۵. محرومیت و توسعه‌نیافتگی تاریخی
– شاخص‌های پایین توسعه انسانی: بسیاری از شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی در گلستان (مانند نرخ بیکاری و دسترسی به خدمات آموزشی و بهداشتی) پایین‌تر از میانگین کشوری است. این امر موجب شده تا استان در برنامه‌های توسعه ملی کمتر مورد توجه قرار گیرد.
– نگاه محرومیت‌محور به استان: نگاه تاریخی به گلستان به‌عنوان استانی محروم باعث شده است که این استان بیشتر به کمک‌های حمایتی اکتفا کند تا سرمایه‌گذاری زیرساختی.
پیشنهادات برای افزایش سهم‌بری استان گلستان:
۱. تقویت لابی‌گری در سطح ملی: استفاده از ظرفیت نمایندگان مجلس و مدیران استانی برای دفاع از پروژه‌های زیرساختی و تخصیص بودجه‌های بیشتر.
۲.ارائه طرح‌های جامع و شفاف: تعریف پروژه‌های استراتژیک با پشتوانه مطالعاتی قوی برای جلب نظر دولت و سرمایه‌گذاران.
۳.تنوع‌بخشی به اقتصاد منطقه: تمرکز بر توسعه صنایع تبدیلی، گردشگری، و فناوری برای کاهش وابستگی به کشاورزی سنتی.
۴.ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل و انرژی: گسترش شبکه ریلی، جاده‌ای، و مناطق ویژه اقتصادی در استان.
۵.تمرکز بر بهبود شاخص‌های توسعه انسانی: سرمایه‌گذاری در بخش آموزش، بهداشت، و اشتغال‌زایی برای بهبود جایگاه استان در سطح ملی.
نتیجه‌گیری:
کاهش سهم استان گلستان از اعتبارات تملک و هزینه‌ای کشور، نتیجه عوامل مختلفی از جمله تمرکزگرایی در توزیع بودجه، توسعه‌نیافتگی زیرساختی، و ضعف در رایزنی‌های مدیریتی است. رفع این مشکل نیازمند تلاش هماهنگ مدیران استان، نمایندگان مجلس، و جامعه محلی برای تغییر نگاه ملی به ظرفیت‌های گلستان است.
www.ulkamiz.ir
