روش های مرسوم در تعلیم و تربیت ویژه (کودکان استثنایی)

پایگاه خبری اولکامیز – عارف پقه ، دانشجوی کارشناسی کودکان استثنایی : این روش ها ، روش هایی هستند که اغلب در تدریس به دانش آموزان دارای نیاز های ویژه به کار می روند . هر روش بازنمای یک یا چند رویکرد نظری است ؛ که برخی از این روش ها در گذشته تاثیر و اقتدار بیشتری داشته اند تا در زمان حاضر ، در حالی که برخی به تجدید نظر و بسط رویه هایی که مدت ها در این میدان به کار می رفته است ، دست زده اند . همه روش ها در بهبود یادگیری دانش آموزان مبتلا به ناتوانایی ها و مشکلات یادگیری توانا هستند .

۱۰ روش مرسوم در تعلیم و تربیت ویژه در این یادداشت به شرح داده می شوند ، عبارتند از :

۱-تحلیل رفتاری(Behavier analysis):
این روش ،از رویه های بهره می برد که به تحلیل رفتار هدفی که باید آموخته شود ، اندازه گیری منظم و بازیابی(Monitoring) تغییر رفتار و استفاده از این دادها برای تصمیم گیری های آموزشی نظر دارد .

۲-مدیریت وابستگی :
راهبرد ها و رویه های که بر استفاده وابسته (مشروط) از رویداد های پی آیند برای تغییر رفتار تاکید می ورزند.

۳-کنترل محرک :
در این جا راهبردهایی شامل می شوند که بر دستکاری(Manupulation) رویداد های پیش آیند برای تغییرات مطلوب در رفتار توجه می کنند.

۴-چیرگی آموزشی و آموزش مستقیم :
توجه این روش ها بر سازماندهی منظم آموزش ، تدریس صریح مفاهیم و مهارت ها و استفاده از فعالیت ها معلم _ راهبر(Teacher_ directed) است.

۵-مدل سازی و آموزش مهارت های اجتماعی :
این روش ها بر کسب یادگیری از طریق مشاهده و در تعامل اجتماعی با دیگران تاکید می کنند.

۶-فرآیندآموزی :
راهبرد هایی که زیر این عنوان شرح داده می شوند با هدف آموزش توانایی های اساسی و نیز فرآیند های روان شناختی مهم برای یادگیری مهارت های تحصیلی به کار می روند.

۷-آموزش شناختی _ فراشناختی:
این روش ها به‌منظور بهبود آگاهی یادگیرنده و کنترل فرآیند های فکری طراحی شده و در رویکرد به یادگیری راهبردی تر هستند.

۸-آموزشیاری همسالان(Peer Tutring):
راهبرد هایی که زیر این عنوان قرار می گیرند از آموزشیاران همسال در یک موقعیت تک به تک برای آموزش استفاده می کند.

۹-یادگیری تعاونی:
این عنوان ناظر است بر روش های کار دسته جمعی دانش آموزان در گروه های تعاونی برای نیل به اهداف مشترک یادگیری.

۱۰-کاربست های کامپیوتر :
این عنوان شامل راه های بکارگیری تکنولوژی کامپیوتر در کلاس درس می شود تا یادگیری دانش آموزان دارای نیاز های ویژه تهسیل گردد.

نتیجه گیری :
هر یک از این روش ها مشارکت منحصر به فردی در تعلیم و تربیت ویژه دارند ؛ کار یافتن روش مناسب برای آموزش دانش آموز دارای نیاز های ویژه ، تقریبا همیشه متضمن بررسی نزدیک اهداف روش ها و سپس استفاده از آزمایش و خطا جهت آزمون ثمربخشی آنها در زمینه های متفاوت است . پژوهش ها نشان داده اند که هیج روش واحدی وجود ندارد که همه مشکلات کنار آمدن با دانش آموزان دارای نیاز های ویژه را در کلاس های درس حل کند بلکه ثمربخشی بر ارزش روش ها در تسهیل یادگیری دانش آموز ناظر در کلاس است .

منبع :

_ روش ها و راهبرد ها در تعلیم و تربیت کوکان استثنایی/ نویسندگان : پیتر کله ، لورنا چان مترجم ؛ دکتر فرهاد ماهر . تهران : انتشارات جیحون ، ۱۳۸۶