اصطلاحات دوگانه و چند گانه
پایگاه خبری اولکامیز – حاج آنه محمد مارامایی؛ عضو شورای نویسندگان اولکامیز:
برای هر انسانی که در جوامع مختلف زندگی می کند گاه اتفاقات و جریاناتی رخ می دهد که وقتی درباره آنها فکر کنیم. متوجه حقایقی می شویم که آدم می ماند چه بگوید.مثلا من هرگاه در شهر قدم می زنم ویا دنبال خرید و…ازمغازه ای به مغازه دیگرمی روم .می بینم که بعضی ازافراد وقتی با یک نفر چه دوست وچه نزدیکان خودش. با گوشی موبایل صحبت می کنند .به طرف مقابل می گویند فلانی منو نگاه کن و بطرف من بیا( منی گوزا.باریک گل)
طرف مقابل بهر چهارطرف که نگاه می کند. او را راحت پیدا نمی کند
نفراول کمی ناراحت می شود و در گوشی با صدای بلندتر می گوید منو نگاه کن. بیا اینجا بیا اینجا ( منی گوزا.گل باریک. گل باریک) طرف مقابل بازهم چون با عجله نگاه می کند با نگاه کردن به هرچهارطرف اورا پیدا نمی کند.
بعد ازچند لحظه ایی نفر اول چون خیلی ناراحت می شود می گوید بلانسبت همگی دیوانه و… بیا اینجا.
وقتی من این صحنه ها را می بینم خنده ام می گیرد از حرکات وجملات نفر اول که خود را عقل کل می داند .گاه پیش او می روم ومی گویم.
عموجان.خاله جان و… شما بجای اینکه به او بگویی بیا اینجا بیا اینجا .بگو سمت شرق خودت بیا .سمت غرب خودت بیا.سمت شمال
خودت بیا .سمت جنوب خودت بیا( ترکمنی آشاق طرفنگا گل .الر طرفنگا گل.یوکارطرفنگا گل. قاریاطرفنگا گل ) بگو .
نه اینکه چون خوب آدرس نمی دهی بطرف مقابل هرچه به ذهنت بیاید بگویی و توهین کنید.دراصل شما مقصر هستید. چون کلماتی که شما می گویی شامل هرچهارطرف می شود.
بنده خدا کمی که فکر می کند می خندد ومی گوید واقعا راست می گویی !چرا به عقل خودم نرسید!
یا وقتی یک آقا یا خانم ترکمنی به یک نفر دیگر می گوید این وسیله یا مواد و…رابگذار آشاقدا ( پایین.سمت غرب)یا می گوید اوسنا(رویش.بالایش) طرف مقابل گیج می شود چون آشاقدا دومعنا دارد یکی پایین گذاشتن .معنی دیگرآن .سمت غرب گذاشتن است
یا کلمه اوسنا دومعنی میدهد یکی بالای یک چیزگذاشتن ودیگری روی یک چیز دیگر گذاشتن.
یا کلمه بورج که می گویند چند معنا می دهد. گوشه.ماه.فلفل و…
خلاصه درفرهنگ ما ترکمن ها ویا اقوام دیگر اینچنین اصطلاحات دوگانه وچند گانه زیاد است که گاهی باعث گیج شدن. آواره شدن .حتی ناراحتی ودرگیر شدن و… می شود وعجیب اینکه گاهی هم نمی شود این مشکلات را حل کرد.
انشاءلله که مردم دیارمان به این امورات کمی دقت نمایند وبا بی دقتی خودشان خود ودیگران را آزرده خاطر ننمایند.
www.ulkamiz.ir
