سفر به ژرفای تاریخ در کتابخانه خوجه
پایگاه خبری اولکامیز – «ولیمحمد خوجه» یکی از دلبستگان تاریخ کهن ایران برای نگهداری از تاریخ و فرهنگ این سرزمین از چند دهه قبل، خانه به خانه و شهر به شهر را قدم به قدم برای پیداکردن برگی از یک کتاب تاریخی زیرپا گذاشت و در نتیجه این کوششها، کتابخانه شخصی او در گوشهای از گنبدکاووس، حالا دریای ژرفی از آثار دستنویس و چاپ سنگی و دیرینه است.
به گزارش ایرنا، کتاب همیشه از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و کتابخوانی یکی از سنجههای دانایی شمرده میشود و هرچه مطالعه بیشتر باشد به همان اندازه، علم و آگاهی افراد هم بیشتر است.
کتابهای چاپی با وجود گستردگی فعالیت مردم در فضای مجازی و تبدیل کتابهای متنی به نسخههای دیجیتال همچنان حرف نخست را برای علاقمندان به علم و آگاهی میزنند و خیلی از افراد فرهیخته که عمری را صرف جمع آوری کتاب کردند برای افزایش آگاهی جامعه اقدام به تبدیل خانه خود به کتابخانه شخصی میکنند که نمونه این افراد «ولی محمد خوجه» ساکن گنبدکاووس است.
پنج سال است که دوستداران نکتههای تاریخی برای پژوهش و دستیابی به اطلاعات بیشتر از فرهنگ و تاریخ ایران و جهان با حضور در کتابخانه شخصی آقای خوجه به کتابهای دست نوشته و چاپی نویسندگان شاخص دنیا دسترسی مییابند.
این مرد ۷۵ ساله که سالهای زیادی از عمر و سرمایه خود را به وصیت پدرش صرف جمع آوری کتابهای قدیمی و تاریخی کرد این روزها در کنار سه دختر و سه پسرش این کتابخانه شخصی فعال را اداره میکند و تاکید دارد در نبودش فرزندانش راه وی را ادامه خواهند دارد.
کتابخانه شخصی آقای خوجه شامل کتابهای قدیمی از جمله نسخ خطی و کتابهای روز ایران و دنیا با محوریت موضوعات تاریخی است و در کنار آن هم فضایی برای اقامت و استراحت محققان و پژوهشگران داخلی و خارجی مراجعه کننده وجود دارد.
علاوه بر اساتید و دانشجویان ایرانی، محققان و پژوهشگران خارج از کشور به طور عمده ترکیه، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، افغانستان و ترکمنستان برای مطالعه کتابهای موجود به این کتابخانه مراجعه میکنند و چند روز اقامت دارند.
خوجه که تحصیلات دانشگاهی خود در رشته مهندسی برق را در کشور دانمارک گذراند و بازنشسته وزارت صنایع است در گفت و گو با خبرنگار ایرنا یکی از انگیزههای اصلی زندگی خود را جستجو برای یافتن کتابهای خطی و چاپی قدیمی دانست و گفت: تاکنون سرمایه زیادی برای خریداری این نوع از کتابها هزینه کردم و باز هم با عشق و علاقه به این کار ادامه میدهم چرا که کتاب نمادی از فرهنگ و تمدن مردم است که باید برای استفاده آیندگان حفظ شود.
وی محلی در نزدیکی خانه خود را از پنج سال قبل با وجود ۱۳۳ نسخه کتاب دست نوشته و حدود چهار هزار نسخه کتاب تاریخی مربوط به فرهنگ و تمدن ایران زمین، به کتابخانه شخصی تبدیل کرده است و بیشترین مراجعه کنندگانش را دانشجویان و استادان دانشگاه و روزنامه نگاران تشکیل میدهد.
وی خیلی از زمانها در کنار مراجعه کنندگان در رابطه با نحوه نگارش کتابها و نوع نوشتار آنها که به عنوان مثال در ۲۰۰ یا ۷۰۰ سال قبل چگونه بوده و امروز چه تغییراتی داشته به علاقمندان در تحقیق کمک میکند.
قدمت برخی از کتابهای دست نوشتههای این کتابخانه از جمله «دده قورقوت» به ۷۰۰ سال قبل میرسد به عبارتی از این کتاب سه نسخه در دنیا وجود دارد که یک نسخه آن شامل ۶ حکایت و سه شعر در واتیکان، یک نسخه شامل ۱۲ حکایت و سه شعر در آلمان و نسخه کامل آن شامل ۱۴ حکایت و هشت شعر در این کتابخانه نگهداری میشود.
داستانهای این کتاب به روایت زندگی فردی به اسم دده قورقوت در قرن ۱۵ میلادی بر میگردد که در کودکی چوپان بود و بعد از پیدا کردن یک کوزه که در آن چند سکه و دانه گیاه به همراه یک دست نوشته بر روی چرم بود، برای خواندن آن دست نوشته به ایران آمد درس خواند و بعد از آن ماجراهای زیادی برایش اتفاق افتاد در نهایت حین سفرهای خود در ترکستان قزاقستان فوت کرد.
این فعال حوزه کتاب، پدرش را انسانی باسواد و یکی روحانیون قدیمی گنبدکاووس معرفی کرد که در سالهای پایانی عمرش از وی خواست یک سری از کتابهای قدیمی را که افراد هنگام مهاجرت از کشورهایی مانند روسیه به ایران با خود آورده و پنهان کردند را برای استفاده تمام مردم جامعه پیدا و جمع آوری کند.
خوجه افزود: ۳۰ سال به صورت مقطعی آن هم به دلیل عشق و علاقه به کتاب اقدام به جمع آوری نسخ خطی و چاپی کردم اما از هشت سال قبل فعالیتم جدیتر شد و برای خریداری برخی از کتابها ۲۰۰ میلیون ریال و حتی بیشتر هم پرداخت کردم اما پشیمان نیستم چراکه امروزه خیلی از افراد برای تحقیقات میتوانند از این کتابها استفاده کنند.
وی بیان کرد: بعد از انقلاب برای کار به آلمان رفته بودم اما با شنیدن شروع جنگ ایران و عراق برای دفاع از خاک کشور بازگشتم و هفت سال در جبهههای نبرد حق علیه باطل حضور داشتم و امروز هم حفظ یادگارهای باقی مانده از فرهنگ و تاریخ این سرزمین را که همان کتابها هستند وظیفه خود میدانم.
www.ulkamiz.ir