پیر زن ۹۲ ساله ترکمن: دوست داشتم هنرپیشه یا دکتر شوم + تصاویر

 پایگاه خبری اولکامیز – عبدالرضا نظری خبرنگار اولکامیز حوزه شهرستان علی آباد کتول : به خاطر استقبال خوب مخاطبین اولکامیز از موضوع فرهنگی، این بار به سراغ کسی رفتیم که جزو اولین گروه دختران ترکمن مدرسه رفته و باسواد در دوره رضاشاه پهلوی  به شمار می رود. سوژه ای که برای خوانندگان سایت جذاب خواهد بود.

گفتگویی با این مادر مسن انحام دادم که خواندنش خالی از لطف نیست. آنجه را  می خوانید خلاصه ای از حرف های آنّه بی بی دوگونچی معروف به ( تاچ ) می باشد که از دوران مدرسه خود در زمان رضا شاه روایت می کند.

آنّه بی بی دوگونچی متولد سال ۱۳۱۰ هجری شمسی و فرزند آقچه کدخدا ( خوجه قصاب ) است.  او هم اکنون ۹۲ سال سن دارد و از سلامتی ذهنی و جسمی برخوردار است.

او  یکی از اولین زنان ترکمن در روستاهای شرق آق قلا است که به اتفاق چند نفر از دوستان و آشنایان خود برای تحصیل به مدرسه رفته است و با سن بالا تمام خاطرات خود را از دوران کودکی، نوجوانی ، جوانی و میانسالی همه را به یاد دارد و آنها را به خوبی روایت می کند.  از دوران مدرسه و تحصیل در مدرسه ای در آق قلا خاطراتی را برایم تعریف می کند که جذاب و شنیدنی است.

به گفته این مادر مسن ترکمن، پدرش آقجه دوگونچی معروف به خوجه قصاب یکی از افراد سرشناس و از کدخدا های آق قلا در آن دوران بود.

آنه بی بی دایزه  می گوید: پدرم کمی سواد داشت و قران را خوب قرائت میکرد و کدخدای محل بود. با تاسیس مدرسه در آق قلا ماموران دولتی از پدرم خواستند چند نفر از دختران ترکمن را برای تحصیل در مدرسه معرفی کند. پدرم که کدخدا بود من و چند نفر دیگر از بستگان و همسایگان را برای ثبت نام و تحصیل به مدرسه برد و کار ثبت نام ما چند نفر دختر انحام شد و از همان روز شروع به تحصیل و کسب دانش در مدرسه شدیم. 

آنه بی بی از مطالب و دروس سنگین و حجم بالای کتب درسی در مقطع ابتدایی آن دوران برایم تعریف کرد و گفت:  کتاب فارسی با ریاضی از جمله کتاب هایی بود که یادگیری آن بسبار مهم محسوب میشد.

این مادر مهربان ترکمن خاطرات زیادی از دوران مدرسه ای خود برایم بیان کرد یکی از ان خاطرات تشکیل گروه هنری ( گروه تئاتر و سرود ) دخترانه در مدرسه می داند.

او می گوید کلاس سوم ابتدایی بودم قرار شد در یک مراسم به مناسبت سرودی را آماده و در حضور مقامات اجرا کنیم به همین خاطر چند نفر از دختران ترکمن از مدرسه روستای چن سولی به مدرسه ما آوردند تا با آنها سرود را تمرین کنبم انها از من بزرگتر بودند و چند کلاسی از من ارشدتر و خوندن و نوشتن را به خوبی آموخته بودند با ملحق شدن به همدیگر به مدت ۱۵ روز سرود را فشرده تمرین نمودیم و در روز مراسم در حضور مهمانان سرود را به اتفاق دیگر دختران ترکمن بخوبی اجرا نمودیم.

  شخصیت های زیادی به این مراسم آمدند که یکی از انها که قد دراز با سبیل بلند کشبده و بک پالتو بلند با کلاه سربازی شکل که به سر داشت به نزد ما ( گروه سرود ) آمد و از من پرسید: کلاس چندمی ؟

من نیز بدون ترس جوابش را به زبان فارسی دادم و گفتم کلاس سوم می خوانم

وی آفرینی گفت و به شانه ام زد و شاخه گل تقدیم کرد و سپس از ما دور شد.

بعدا فهمیدم آن مرد قد دراز ، رضا شاه پهلوی ، نفر اول مملکت بوده است.

انه بی بی دایزه از عشق و علاقه خود به مدرسه برایم گفت او میگوید به تحصیل علاقه داشتم دوست داشتم هنر پیشه یا دکتر شوم متاسفانه با اشغال شدن شمال ایران و ترکمن صحرا توسط قشون روسیه نظام آموزش بهم ریخت و به کلی مدارس تعطیل گردید و به ناچار رفتن به مدرسه باز ماندیم.

ایشان در ادامه این گفتگو از چند نفر از دوستان خود در دوران مدرسه ای خود برایم بیان کرد. 

او  از طاغن بی بی سیدی، خانم جرجانی ، گل خانم بی بی پقه ( گل گاجه ) از روستای بزرگ چن سولی نام برد و آنها را دوستان نزدیک خود دانست.

این مادر ۹۲ ساله مهربان اکنون در صحت سلامت کامل قرار دارد و حافظه بسبار خوبی هم برخوردار است و حوادث و اتفاقات گذشته را به یاد دارد.

آنَه بی بی دوگونچی همسر  مرحوم حاجی عاشورقلی نظری می باشد. آنها  ۶ فرزند پسر و ۳ فرزند دختر  دارند . دو تا از فرزندان ارشدشان به نام  امان قلی و صفر آقا حاجی فوت نمودند و مابقی فرزندان در قید حیات می باشند.

هم اکنون این مادر مهربان با فرزند کوچکش رحمت الله نظری در روستای شِعال تپه علی آباد زندگی میکند. تعداد زیادی نوه و نتیجه هم دارد.

در اخر جهت اطلاع مخاطبین اولکامیز با توجه به مستندات کتاب پیشینه تاریخی آموزش پرورش اموزش پرورش ترکمن صحرا به قلم ستار فجوری به تاریخ تاسیس مدارس در این دیار اشاره کنم طبق ارسالی پیامک استاد خودم جناب موسی جرجانی با توجه به مستندات کتاب پیشنهاد تاربخی اموزش پرورش به تاریخ و مکان مدارس اشاره می کنیم اولین مدرسه پسرانه در تاریخ ۱۳۰۴ در کومش تپه و و بعد از ان یک مدرسه در تیر ماه ۱۳۰۵ شمسی به نام‌ دارا داز در روستای چن سولی تاسیس میگردد و در سال ۱۳۱۶ شمسی اولین مدرسه دخترانه در کومش تپه تاسیس میشود.

www.ulkamiz.ir